Nguyên nhân gây khô miệng và cách điều trị hiệu quả

Khô miệng không chỉ là cảm giác khó chịu thông thường mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn thân. Vậy khô miệng do đâu mà ra? Cách điều trị như thế nào? Cùng Nha Khoa Kim tìm hiểu về vấn đề này ngay trong bài viết dưới đây.

Khô miệng là gì?

Khô miệng là tình trạng tuyến nước bọt không sản xuất đủ lượng nước bọt cần thiết để giữ ẩm khoang miệng. Bệnh sẽ có một số triệu chứng như: khô niêm mạc miệng và cổ họng, nước bọt đặc dính, hơi thở có mùi hôi, giảm vị giác, thường xuyên cảm thấy khát nước,…

Khô miệng (hay khô họng) là tình trạng tuyến nước bọt sản sinh kém không đủ để giữ ẩm cho khoang miệng

Tại sao có cảm giác khô miệng?

Khô miệng không phải là bệnh mà là dấu hiệu cảnh báo cho một vấn đề sức khỏe nào đó. Có rất nhiều nguyên nhân gây khô miệng nhưng thường gặp nhất là:

Tác dụng phụ của thuốc

Chứng khô họng có thể là tác dụng phụ của một số loại thuốc điều trị. Điển hình như thuốc giảm đau, giãn cơ, thuốc chống nghẹt mũi; thuốc chống trầm cảm, lo âu; thuốc chống dị ứng nhóm histamin,…

Điều trị ung thư

Một số loại thuốc hóa trị có thể ảnh hưởng đến hoạt động của tuyến nước bọt gây giảm tiết. Tuy nhiên, bạn không cần quá lo lắng, sau khi điều trị chức năng của tuyến nước bọt sẽ trở lại bình thường. Riêng trường hợp điều trị ung thư đầu cổ bằng xạ trị, có thể gây tổn thương tuyến nước bọt tạm thời hoặc vĩnh viễn.

Chấn thương vùng đầu cổ

Chấn thương vùng đầu cổ có thể gây tổn thương thần kinh và dẫn đến chứng khô miệng. Một số dây thần kinh làm nhiệm vụ dẫn truyền tín hiệu giữa não và tuyến nước bọt. Nếu một trong số những dây thần kinh này bị tổn thương, não sẽ không thể truyền tín hiệu sản xuất nước bọt cho tuyến nước bọt được nữa.

Hội chứng Sjogren

Sjogren là sự rối loạn của hệ miễn dịch, trong đó bạch cầu sẽ tấn công tuyến nước bọt và tuyến lệ gây khô miệng và khô mắt. Ngoài ra, những người bị HIV/AIDS, đái tháo đường, đột quỵ, viêm khớp dạng thấp, xơ nang, quai bị, Parkinson, Alzheimer,…cũng có nguy cơ cao bị khô cổ họng.

Hút thuốc lá

Các nghiên cứu đã chứng minh, các hóa chất trong thuốc lá không chỉ gây hại cho hệ hô hấp mà còn ảnh hưởng đến tuyến nước bọt, dẫn đến khô họng, đặc biệt là khô miệng vào ban đêm.

Do tuổi tác

Người cao tuổi bị khô miệng chiếm tỷ lệ cao. Nguyên nhân là do cơ bị lão hóa đi kèm với giảm chức năng tuyến nước bọt. Ngoài ra, người cao tuổi thường bị nhiều bệnh cùng một lúc, họ sử dụng nhiều thuốc để điều trị nên nguy cơ khô họng cũng cao hơn.

Khô miệng thường xuất hiện do tuổi tác, các thói quen xấu như hút thuốc gây ra

Khô miệng có nguy hiểm không?

Nước bọt rửa trôi thức ăn thừa bám trên răng và giảm mức acid làm hạn chế sự phát triển của vi khuẩn. Nước bọt giúp tăng khả năng cảm nhận mùi vị thức ăn, giúp việc nhai và nuốt dễ hơn. Đồng thời, các enzyme trong nước bọt còn hỗ trợ quá trình tiêu hóa.

Vì vậy, khi miệng ở tình trạng không có nước bọt hoặc có rất ít sẽ gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe răng miệng và sức khỏe toàn thân. Người bệnh sẽ bị tăng nguy cơ nứt môi, lở miệng, sâu răng, viêm nướu, nhiễm nấm (tưa miệng),…Ngoài ra, còn có nguy cơ bị suy dinh dưỡng do nhai, nuốt khó khăn.

Tình trạng khô miệng kéo dài có thể là nguyên nhân dẫn đến các bệnh lý khác về răng miệng

Cách khắc phục tình trạng khô miệng?

Đa phần chứng khô miệng không nghiệm trọng, bạn có thể khắc phục bằng một số biện pháp sau đây:

Tăng lượng chất lỏng

Để duy trì việc sản xuất nước bọt, cơ thể cần được cung cấp đủ nước. Mỗi người nên uống tối thiểu 1.5 – 2L nước/ngày. Riêng những đối tượng hoạt động thể chất nhiều, ra mồ hôi nhiều, cần uống lượng nước nhiều hơn.

Bên cạnh nước lọc, bạn có thể bổ sung nước cho cơ thể từ các nguồn thực phẩm khác như: trái cây, rau xanh, thức ăn lỏng, sữa chua, nước dừa, trà thảo dược,…Hạn chế rượu, thực phẩm chứa cafein, thực phẩm có tính acid, đồ ngọt, thức ăn nhiều gia vị,…

▷ Tham khảo thêm: Vì sao uống nhiều nước nhưng vẫn khô miệng?

Duy trì sức khỏe răng miệng

Các vấn đề răng miệng là nguyên nhân gây ra chứng khô miệng. Vì vậy, bạn cần giữ gìn vệ sinh sạch sẽ bằng cách đánh răng sau mỗi bữa ăn, dùng chỉ nha khoa và nước súc miệng để làm sạch kẽ răng. Sử dụng các sản phẩm dưỡng ẩm để giữ cho môi không bị khô, nứt nẻ.

Thở bằng mũi

Đây là cách ngăn ngừa chứng khô miệng hiệu quả, đặc biệt khô do thời tiết khô hanh, thiếu ẩm. Tuy nhiên, nhiều người thường không có thói quen này, nhất là khi ngủ. Ngoài ra, nếu bạn sử dụng điều hòa thường xuyên, nên đặt chậu nước hoặc máy tạo độ ẩm trong phòng để bổ sung độ ẩm.

Xây dựng chế độ ăn uống khoa học và uống tối thiểu 1.5 – 2L nước/ngày để đảm bảo sức khỏe cho răng miệng

Điều trị khô miệng nghiêm trọng

Nếu tình trạng khô miệng ngày càng trở nên nghiêm trọng, các phương pháp tại nhà không đem lại hiệu quả. Người bệnh nên đi thăm khám ngay để tìm sự trợ giúp của bác sĩ. Tùy vào nguyên nhân gây khô cổ họng, bác sĩ sẽ cân nhắc các phương pháp phù hợp.

Thay đổi thuốc

Nếu nguyên nhân gây khô miệng là do tác dụng phụ của thuốc, bác sĩ sẽ xem xét điều chỉnh lại liều lượng hoặc đổi sang một loại thuốc khác có tác dụng điều trị tương tự nhưng không gây khô họng.

Chỉ định thuốc kích thích tiết nước bọt

Nếu tình trạng khô miệng nặng, bác sĩ sẽ kê đơn pilocarpine hoặc cevimeline để kích thích tiết nước bọt. Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định bệnh nhân sử dụng chất thay thế nước bọt không kê đơn có chứa carboxymethyl cellulose, hydroxyethyl cellulose,…

Tùy vào nguyên nhân mà bác sĩ sẽ có phương án điều trị

Biện pháp ngăn ngừa khô miệng?

Để ngăn ngừa khô miệng, bạn có thể tham khảo một số gợi ý dưới đây của Nha Khoa Kim:

• Vệ sinh răng miệng thường xuyên bằng kem đánh răng, kết hợp sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để làm sạch hiệu quả.
• Uống nhiều nước, duy trì uống 8 cốc nước/ngày, mỗi lần uống từng ngụm và thường xuyên
• Ngủ trong phòng có máy làm ẩm để ngăn ngừa khô miệng vào ban đêm
• Nhai kẹo cao su hoặc các loại kẹo không đường để tăng tiết nước bọt
• Tập thở bằng mũi
• Thăm khám nha khoa định kỳ

Tránh xa:

• Nước súc miệng có cồn
• Chất kích thích như cafein, thuốc lá, rượu bia,…
• Thuốc không kê đơn, chẳng hạn như thuốc thông mũi, thuốc kháng Histamine có thể gây khô họng. Nên thay thế bằng một phương pháp điều trị hoặc một loại thuốc khác.

Vệ sinh răng miệng đúng cách và duy trì thói quen uống tối thiểu 2L nước mỗi ngày để ngăn ngừa và hạn chế khô miệng

Khô miệng là tình trạng phổ biến ở nhiều đối tượng và độ tuổi khác nhau, tuy không nguy hiểm đến sức khỏe nhưng chúng lại là nguyên nhân gây tìm ẩn các bệnh lý về răng miệng. Hy vọng bài viết trên của Nha Khoa Kim đã giúp bạn biết được các nguyên nhân gây khô họng và các phương pháp điều trị hiệu quả. Từ đó, có cách xử lý phù hợp khi bản thân có các triệu chứng của tình trạng này.