Lichen phẳng là bệnh viêm mạn tính xuất hiện ở nhiều vị trí, trong đó vùng miệng khá phổ biến. Bệnh thường tiến triển âm thầm, dễ nhầm với các vấn đề răng miệng khác nhưng có thể gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ lichen phẳng ở miệng là gì, dấu hiệu nhận biết và hướng điều trị phù hợp.
Nội Dung Chính
Lichen phẳng ở miệng là gì?
Lichen phẳng ở miệng (Oral Lichen Planus – OLP) là một bệnh viêm mãn tính xảy ra ở lớp niêm mạc. Bệnh lý này thuộc nhóm bệnh da niêm tự miễn, nghĩa là hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào khỏe mạnh ở niêm mạc miệng. Điều này gây ra các tổn thương như loét đỏ, đau rát, mô sưng tấy, dễ bị chảy máu.
Lichen phẳng ở miệng không phải là bệnh lây nhiễm, nhưng lại khó điều trị dứt điểm và dễ tái phát. Việc thăm khám định kỳ, sinh thiết khi cần và tuân thủ điều trị là cách tốt nhất để kiểm soát bệnh và phòng ngừa biến chứng nguy hiểm.
Lichen phẳng vùng miệng có 06 dạng cụ thể là:
- Dạng lưới: Mảng trắng trong miệng đan chéo như mạng nhện, không loét, không gây đau.
- Dạng loét: Xuất hiện các vết loét nông, đỏ và xung quanh có viền trắng. Gây đau rát khi ăn uống, có nguy cơ ác tính hóa nếu kéo dài không kiểm soát.
- Dạng mảng: Các mảng trắng dạng vết dày sừng, không đau và dễ nhầm với bạch sản.
- Dạng teo: Niêm mạc bị đỏ, mỏng và dễ chảy máu, đi kèm đau nhức, thường gặp ở phụ nữ lớn tuổi.
- Dạng bóng nước: Xuất hiện bóng nước dễ vỡ, tạo vết loét trong niêm mạc miệng. Đây là tình trạng hiếm gặp và khó phân biệt với pemphigus hoặc bệnh da bóng nước khác.
- Dạng sắc tố: Chúng gây ra tổn thương kèm mảng đổi màu sậm hoặc đen nhẹ nên rất dễ nhầm với tổn thương ác tính.
▷ Hiện tượng Đốm lưỡi: Dấu hiệu cảnh báo nhiều chứng bệnh
Lichen phẳng ở miệng gây tổn thương qua nhiều dạng khác nhau
Triệu chứng của viêm miệng lichen phẳng
Lichen phẳng ở miệng có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Việc nắm rõ những dấu hiệu này sẽ giúp bạn chủ động phát hiện và điều trị kịp thời:
- Niêm mạc đỏ, khô rát: Khi mắc OLP, người bệnh có cảm giác khô rát nhẹ hoặc nóng râm ran khi ăn cay nóng, chua, mặn.
- Cảm giác cộm, vướng nhẹ: Dù không đau rõ rệt, người bệnh vẫn thấy khó chịu trong miệng.
- Viêm nướu, chảy máu: Có thể xảy ra khi đánh răng tại vùng bị ảnh hưởng.
- Tổn thương đối xứng: Xuất hiện đối xứng ở niêm mạc má, lưỡi, lợi, môi trong hoặc sàn miệng.
- Có mảng trắng dạng lưới là dấu hiệu đặc trưng nhất.
Ngoài ra, một số trường hợp không có biểu hiện rõ ràng, chỉ khi khám răng định kỳ mới phát hiện. Đây cũng là lý do bạn nên kiểm tra răng miệng thường xuyên.
▷Có thể bạn quan tâm: Nổi cục mụn thịt trong miệng không đau là bệnh gì?
OLP có biểu hiện đa dạng, từ nhẹ đến nặng, và thường tiến triển âm thầm
Nguyên nhân dẫn đến lichen phẳng
Theo các nhà nghiên cứu, lichen phẳng vùng miệng hiện nay vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác. Họ chỉ nhận thấy có sự xuất hiện gia tăng của tế bào lympho T – một loại bạch cầu tham gia vào quá trình điều trị viêm. Nhiều giả thiết đưa ra rằng, sự rối loạn miễn dịch có liên quan đến lympho T, nhưng vẫn chưa có bằng chứng xác thực. .
Bên cạnh đó, một số yếu tố cũng dẫn đến tình trạng viêm miệng do lichen phẳng như:
- Một số thuốc hoặc vật liệu nha khoa tiếp xúc với niêm mạc gây kích ứng.
- Bệnh viêm gan siêu vi C, vi khuẩn HP, nhiễm nấm Candida.
- Tình trạng căng thẳng thần kinh, chấn thương.
▷ Xem thêm: Nổi đẹn là gì? Nguyên nhân và cách điều trị đẹn lưỡi
Nguyên nhân lichen phẳng ở miệng chưa được xác định cụ thể
Sự khác biệt giữa liken phẳng ở miệng và lichen phẳng khác
Mặc dù cùng mang tên lichen phẳng, nhưng tổn thương ở miệng lại có những đặc điểm và cách xử lý khác so với lichen phẳng trên da hoặc ở vị trí khác.
Tiêu chí |
Lichen phẳng ở miệng |
Lichen phẳng khác |
Vị trí tổn thương |
Bên trong miệng như: mặt trong má, lưỡi, nướu, môi |
Tay, chân, cổ tay, cổ chân hoặc thân mình |
Hình thái tổn thương |
Mảng trắng lớn, đôi khi loét đỏ và sưng đau |
Sần nhỏ màu tím, bề mặt phẳng, bóng và đôi khi ngứa |
Triệu chứng |
Đau rát, khó ăn uống, có cảm giác nóng bỏng |
Cơn ngứa thường bùng phát mạnh hơn vào lúc tối |
Nguy cơ ác tính |
Có. Đặc biệt là lichen phẳng dạng loét có nguy cơ tiến triển thành ung thư tế bào vảy miệng |
Nguy cơ tiến triển thành ác tính là rất hiếm gặp |
Biến chứng thường gặp |
Loét mãn tính, đau kéo dài và làm giảm chất lượng cuộc sống |
Làm da bị thâm, để lại sẹo sau tổn thương |
▷ Xem thêm: Dấu hiệu nhận biết Ung thư khoang miệng & Cách phòng ngừa
Đối tượng có nguy cơ mắc lichen phẳng ở miệng?
Lichen phẳng vùng miệng có thể xảy ra ở bất kỳ ai nhưng thường gặp nhất ở:
- Chủ yếu ảnh hưởng đến người trong độ tuổi 30 – 60.
- Phụ nữ do có liên quan đến sự nhạy cảm miễn dịch và nội tiết tố.
- Người có cơ địa mắc các bệnh tự miễn như: lupus ban đỏ, tiểu đường type 1, viêm gan siêu vi C,…
- Người bị căng thẳng mãn tính, rối loạn tâm lý.
- Người có tiền sử dụng một số loại thuốc hoặc vật liệu nha khoa và bị phản ứng quá mẫn.
▷ Tìm hiểu ngay: Tại sao bị nhiệt miệng liên tục, tái đi tái lại nhiều lần?
Bệnh lichen phẳng ở miệng có nguy hiểm không?
Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, viêm mạc miệng lichen có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Đồng thời ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe răng miệng và thậm chí cả tính mạng.
- Nguy cơ ung thư hóa: Thể loét của lichen phẳng có thể phát triển thành ung thư tế bào vảy niêm mạc. Đây chính là biến chứng nghiêm trọng nhất của OLP mà người bệnh không nên chủ quan.
- Đau rát kéo dài: Các tổn thương, viêm loét miệng gây cảm giác nóng rát, đau đớn khi ăn uống hoặc nối chuyện.
- Khó khăn trong sinh hoạt: Người bệnh thường gặp khó khăn khi ăn, giao tiếp thậm chí là vệ sinh răng miệng do vùng niêm mạc bị tổn thương.
- Nguy cơ nhiễm trùng thứ phát: Niêm mạc bị loét là môi trường thuận lợi cho vi khuẩn xâm nhập, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm nặng hơn.
- Ảnh hưởng tâm lý: Tổn thương, đau rát kéo dài có thể gây lo âu, mất tự tin và giảm chất lượng sống.
Lichen phẳng ở miệng không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ ác tính
Phương pháp điều trị lichen phẳng vùng miệng?
Dưới đây là một số phương pháp được áp dụng để điều trị lichen phẳng ở lưỡi:
- Giảm viêm, phòng biến chứng: Sử dụng thuốc kháng viêm để hỗ trợ làm giảm quá trình viêm trong niêm mạc miệng. Đồng thời theo dõi và chăm sóc định kỳ nếu có dấu hiệu bất thường nào.
- Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc điều trị thường dùng có thể kể đến như: Corticoid, thuốc ức chế miễn dịch (tacrolimus, cyclosporine), thuốc histamin, thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen)… Trước khi sử dụng, bạn hãy hỏi ý kiến bác sĩ để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.
- Sử dụng dung dịch súc miệng (natri clorid, chlorhexidine): Phương pháp này giúp kháng khuẩn, ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng thứ phát và làm sạch vết loét trong miệng đang bị tổn thương.
- Điều chỉnh thói quen ăn uống phù hợp: Tránh ăn các thực phẩm cay, nóng, chua bởi chúng dễ làm tổn thương niêm mạc miệng. Ngược lại, nên ăn thực phẩm mềm, dễ nuốt để giảm đau và không làm tổn thương viêm loét.
Nhiều phương pháp được áp dụng để kiểm soát và điều trị lichen phẳng ở miệng
Lichen phẳng ở miệng tuy không lây nhưng có thể gây biến chứng nguy hiểm nếu không điều trị kịp thời. Để bảo vệ sức khỏe răng miệng, bạn nên thăm khám sớm tại các cơ sở uy tín. Nha Khoa Kim với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao và thiết bị hiện đại sẽ giúp bạn chẩn đoán chính xác và điều trị hiệu quả.
Mỗi phòng khám thuộc hệ thống Nha Khoa Kim được Sở Y tế các tỉnh thành thẩm định các danh mục kỹ thuật khác nhau. Quý khách sẽ được thực hiện các dịch vụ theo đúng những danh mục kỹ thuật mà Sở Y tế cho phép. Những danh mục khác sẽ được thực hiện tại bệnh viện.