Gãy xương hàm có nguy hiểm không? Cách điều trị

Gãy xương hàm là một chấn thương khá nguy hiểm. Khi xảy ra có thể gây những ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng và cấu trúc khuôn mặt. Bài viết hôm nay, hãy cùng Nha Khoa Kim tìm hiểu sâu hơn về những tác hại của chấn thương này cũng như cách điều trị đang được các bác sĩ áp dụng hiện nay.

Gãy xương hàm là gì?

Gãy xương hàm là tình trạng xương hàm mất đi tính liên tục vốn có khi chịu tác động bởi 1 lực mạnh. Thông thường, chấn thương xương hàm được chia thành 2 loại là gãy xương hàm trên và gãy xương hàm dưới. Tình trạng này gây nhiều phiền toái cho sức khỏe cũng như khả năng như ăn uống, nói chuyện của bệnh nhân.

Chấn thương xương hàm là tình trạng nguy hiểm gây ảnh hưởng đến sức khỏe, cần được chú ý

Biểu hiện của gãy xương hàm

Khi xương hàm bị gãy, bạn sẽ có cảm giác rất đau, đặc biệt là khi thực hiện các cử động miệng. Ngoài ra, còn tùy vào vị trí gãy mà sẽ có các triệu chứng đi kèm như:

• Mặt bị sưng, bầm tím
• Miệng, mũi chảy máu
• Khó thở, nghẹt thở
• Đau nhức tai
• Răng có thể bị sứt mẻ, lung lay
• Một bên ở vùng mặt bị tê hoặc mất cảm giác

Mặt sưng, xuất hiện các vết bầm, khó thở, răng lung lay,… là các dấu hiệu cho thấy xương hàm bị chấn thương

Nguyên nhân gãy xương hàm

Nguyên nhân chủ yếu khiến xương hàm gãy là do chấn thương và tai nạn giao thông:

• Tai nạn giao thông: Tỷ lệ chấn thương xương hàm do tai nạn giao thông chiếm đến 60 – 70%, trong đó phổ biến là các vụ tai nạn đường bộ.
• Tai nạn lao động: Người làm việc trong môi trường nguy hiểm có nguy cơ cao gặp phải tình trạng chấn thương xương hàm, đặc biệt là những ngành nghề như cơ khí, xây dựng.
• Tai nạn sinh hoạt: Các hoạt động sinh hoạt hằng ngày như va chạm, ngã người,…cũng có thể gây chấn thương và khiến xương hàm bị nứt hoặc nặng hơn là gãy.
• Chấn thương khi luyện tập: Gãy xương hàm là một chấn thương thường gặp của các vận động viên tham gia các môn thể thao nguy hiểm.

Chấn thương xương hàm thường xuất hiện do các tai nạn,va đập mạnh trong luyện tập gây ra

Gãy xương hàm có nguy hiểm không?

Gãy xương hàm là một chấn thương khá nguy hiểm, vì vậy bạn nhất định không được xem thường. Chấn thương này có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng nếu không can thiệp kịp thời. Cụ thể:

• Tổn thương dây thần kinh: Xương hàm bị gãy có thể làm các dây thần kinh xung quanh bị tổn thương, từ đó làm tê liệt vùng da dưới mắt và dẫn đến chứng song thị, khiến người bệnh nhìn một vật thành hai.
• Ảnh hưởng cấu trúc xương gò má: Khi bị gãy hoặc nứt xương hàm, cấu trúc xương gò má cũng bị ảnh hưởng theo. Bạn có thể dễ dàng nhận thấy điều bất thường bằng cách vuốt ngón tay dọc theo xương gò má.
• Tác động đến sọ não, cột sống cổ, chảy máu trong: Có thể thấy, nguyên nhân khiến xương hàm bị gãy đều đến từ những chấn thương. Những chấn thương này đủ mạnh để tác động đến sọ não, cột sống cổ và gây chảy máu trong. Khi đó, khuôn mặt có thể bị sưng viêm và biến dạng.
• Nguy cơ nhiễm trùng: Khi xương hàm bị chấn thương sẽ làm xuất hiện khe hở giữa các chân răng, điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập và gây viêm nhiễm xương hàm, khiến thời gian điều trị bệnh kéo dài.

▷ Tham khảo thêm: Hoại tử xương hàm: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Chấn thương xương hàm là tình trạng nguy hiểm có thể gây ảnh hưởng đến các dây thần kinh ở răng, não và cột sống

Biện pháp xử lý khi bị gãy xương hàm 

Khi gặp chấn thương nghiêm trọng khiến xương hàm bị gãy, nhiều người thường lúng túng không biết xử lý thế nào. Dưới đây là những điều mà bạn nên làm:

• Chườm đá: Đau đớn là tình trạng không thể tránh khỏi khi xương hàm bị chấn thương. Trước khi đến gặp bác sĩ, bạn có thể thực hiện chườm đá để giảm bớt cảm giác đau đớn. Hơi lạnh từ đá sẽ làm mạch máu và các dây thần kinh bị tê liệt, từ đó không chỉ giảm đau mà còn giảm sưng hiệu quả.
• Không nắn chỉnh khớp hàm: Khi xương hàm bị chấn thương, bạn không nên tự ý nắn chỉnh khớp hàm. Điều này không giúp khớp hàm trở lại vị trí ban đầu mà sẽ khiến tình trạng này nghiêm trọng hơn.
• Cố định hàm: Để hạn chế tình trạng lệch hàm, đồng thời giữ cố định phần xương hàm bạn có thể sử dụng dải băng để cố định hàm và đỉnh đầu.
• Bảo quản mảnh xương hàm gãy: Nếu có mảnh xương hàm gãy hoặc rớt ra bên ngoài, bạn hãy nhặt và bảo quản chúng nguyên trạng. Sau đó, mang chúng đến gặp bác sĩ, điều này sẽ giúp bác sĩ đánh giá tình trạng của bạn một cách dễ dàng và quyết định phương pháp điều trị phù hợp.

Khi phát hiện các dấu hiệu xương hàm bị chấn thương cần nhanh chóng đến ngay các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị đúng cách

Cách điều trị gãy xương hàm mặt

Sau khi thăm khám, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số biện pháp sau đây để điều trị gãy xương hàm:

Điều trị chỉnh hình

Chỉnh hình trong miệng là một kỹ thuật đã có từ rất lâu và được áp dụng phổ biến trong hầu hết các trường hợp chấn thương xương hàm. Phương pháp này cho hiệu quả cao khi bị gãy xương hàm ở vùng có răng và bị lệch không quá nhiều.

Nắn chỉnh xương gãy

Bác sĩ sẽ cố định xương gãy và tiến hành nắn chỉnh bằng tay hoặc lực kết. Tùy thuộc vào mức độ chấn thương xương mà bác sĩ có thể kết hợp cố định trong miệng bằng dây thép, nẹp, máng,… hay từ ngoài miệng bằng các khí cụ tựa vào sọ hoặc băng cầm đầu.

Điều trị phẫu thuật

Điều trị phẫu thuật được chỉ định trong một số trường hợp đặc biệt như: bệnh nhân có nhiều răng lung lay, bệnh nhân mất nhiều răng, bệnh nhân là trẻ em chưa thay răng sữa. Phương pháp chỉnh hình sẽ không đem lại hiệu quả trong trường hợp xương hàm bị lệch nhiều, không tồn tại sự tiếp xúc giữa 2 đầu gãy.

Lúc này, người bệnh cần phải điều trị phẫu thuật cố định xương hàm. Bao gồm 2 phương pháp chính:

• Phẫu thuật cố định xương hàm bằng chỉ thép: Phương pháp này được áp dụng từ những năm 1847. Để điều trị các chấn thương xương hàm, bác sĩ sẽ sử dụng kỹ thuật khâu kết hợp xương bằng chỉ thép.
• Phẫu thuật cố định xương hàm bằng nẹp vít: Với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, các nhà khoa học đã nghiên cứu và sáng tạo ra nhiều loại nẹp vít với các tác động khác nhau như loại vít tạo sức ép đầu gãy, loại vít tạo sức ép dọc trục, loại vít tạo sức ép lệch trục, loại vít xuyên ép, nẹp vít nhỏ(còn gọi là mini plate, gồm 2 loại: tạo sức ép đầu gãy và không tạo sức ép đầu gãy)

Các chất liệu chế tạo nẹp vít thường là vitallium, tantalium và zirconium. Đây các các kim loại có thể tồn tại trong cơ thể trong thời gian dài. Hiện nay, còn có thêm loại nẹp vít tự tiêu. Loại nẹp này được tổng hợp từ phản ứng polyme hóa các dẫn xuất cacbon tự nhiên. 

• Nẹp cố định tự tiêu có nhiều ưu điểm vượt trội như không độc hại, không biến dạng, không ăn mòn, có độ bền cơ học tốt và tính tương thích sinh học cao. Loại nẹp này được sử dụng phổ biến trong điều trị chấn thương chỉnh hình.
• Ngoài nẹp vít kim loại, kỹ thuật nẹp kết hợp xương bằng nẹp tổ hợp cacbon cũng được áp dụng phổ biến. Kỹ thuật này đem lại hiệu quả điều trị cao mà không cần sử dụng dụng cụ nén ép các đoạn gãy, không cần định ốc nép ép hay ghép xương bổ sung.

Tùy vào mức độ chấn thương khác nhau và bác sĩ sẽ lên các phát đồ điều trị phù hợp

▷ Tham khảo thêm: Tiêu xương hàm là gì? Dấu hiệu và cách điều trị

Gãy xương hàm mặt bao lâu thì khỏi?

Thông thường, thời gian để xương hàm hoàn toàn hồi phục sẽ mất từ 4 – 6 tháng. Tuy nhiên, điều này còn phục thuộc vào mức độ gãy xương và cách điều trị. Nếu xương hàm gãy ở mức độ nhẹ thì thời gian hồi phục sẽ ngắn hơn. Bên cạnh đó, cơ địa, việc chăm sóc và tuân thủ các quy định từ bác sĩ cũng sẽ quyết định lớn đến thời gian lành của xương hàm. 

Biện pháp ngăn ngừa gãy xương hàm

Xương hàm là phần xương lớn, đóng vai trò quan trọng trong hệ thống xương mặt. Chúng quyết định lớn đến cấu trúc gương mặt, răng và khả năng ăn nhai cũng như phát âm của một người. Do đó, việc chăm sóc và bảo vệ xương hàm là điều cần thiết.

• Hạn chế các vận động mạnh và tham gia các trò chơi mạo hiểm mà không có đồ bảo hộ và người giám sát bên cạnh. 
• Nên tuân thủ các quy định về an toàn lao động, an toàn giao thông và luôn đảm bảo mang đồ bảo hộ trong các hoạt động này. 
• Tránh và hạn chế ăn các loại thực phẩm quá cứng, không cố gắng cắn bể những loại hạt cứng bởi chúng có thể dẫn đến tình trạng mẻ răng. Nặng hơn là nứt hoặc gãy xương hàm. 
• Tăng cường ăn và bổ sung các loại thực phẩm tốt cho xương. Hạn chế ăn nhiều thực phẩm chứa quá nhiều chất béo không tốt cho xương.
• Vệ sinh răng miệng sạch và đúng cách mỗi ngày. Tạo và duy trì thói quen khám nha khoa 6 tháng/lần nhằm ngăn ngừa, phát hiện và điều trị các bệnh lý về răng miệng từ sớm. 

Có thể thấy, gãy xương hàm không phải là một chấn thương nhẹ. Nó có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng đến sức khỏe và thẩm mỹ của người bệnh. Vì vậy, khi nhận thấy chấn thương vùng hàm có đi kèm các triệu chứng kể trên, Nha Khoa Kim khuyên bạn hãy thăm khám y tế ngay để được điều trị kịp thời.