Viêm họng mãn tính: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách phòng ngừa

Viêm họng mãn tính không chỉ gây khó chịu kéo dài mà còn ảnh hưởng đến sinh hoạt và sức khỏe tổng thể. Tình trạng họng đau, rát, ho dai dẳng hay vướng khi nuốt có thể cảnh báo cơ thể đang gặp vấn đề cần quan tâm. Cùng Nha Khoa Kim tìm hiểu nguyên nhân, dấu và cách phòng ngừa để bảo vệ cổ họng luôn khỏe mạnh qua bài viết dưới đây.

Viêm họng mãn tính là gì? 

Viêm họng mãn tính là tình trạng niêm mạc họng bị viêm kéo dài hoặc tái phát nhiều lần trong thời gian dài. Bệnh thường hình thành khi viêm họng cấp tính không được điều trị triệt để. Khiến niêm mạc họng bị tổn thương và dễ viêm trở lại. So với viêm họng cấp chỉ kéo dài vài ngày, viêm họng mãn tính diễn tiến âm ỉ, có thể kéo dài nhiều tuần hoặc nhiều tháng.

Viêm họng mạn tính là tình trạng viêm niêm mạc họng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần

Nguyên nhân gây ra viêm họng mãn tính

Viêm họng mãn tính có thể khởi phát do nhiều yếu tố với nhiều nguyên nhân thường gặp như sau:

• Nhiễm trùng kéo dài: Vi khuẩn, virus hoặc nấm gây viêm họng tái phát nhiều lần. Nếu điều trị không đúng cách, làm niêm mạc họng tổn thương lâu ngày.
• Viêm amidan mãn tính: Amidan bị viêm nhiễm lâu ngày, tái phát nhiều lần. Gây sưng đỏ, đau họng, sốt, sưng hạch cổ và một số triệu chứng toàn thân khác.
• Viêm xoang mãn tính, polyp, vẹo vách ngăn: Dịch nhầy từ viêm xoang, nhất là xoang sau, chảy xuống họng kích thích niêm mạc. Gây sưng đau và tiến triển thành viêm họng mạn tính.
• Kích ứng từ môi trường: Tiếp xúc lâu với khói thuốc, bụi bẩn, khí thải hoặc hóa chất. Dẫn đến dễ làm niêm mạc họng bị tổn thương và viêm kéo dài.
• Sử dụng thuốc không đúng cách: Lạm dụng kháng sinh, hoặc thuốc điều trị mà không theo chỉ định bác sĩ. Chúng có thể làm tình trạng viêm kéo dài, dẫn tới viêm họng mạn tính.
• Rối loạn chức năng cơ thể: Hệ miễn dịch suy yếu hoặc các rối loạn nội tiết, tuyến giáp. Làm họng dễ viêm kéo dài và khó hồi phục.
• Vấn đề cấu trúc họng: Bất thường giải phẫu hoặc tăng sinh mô lympho vùng họng tạo điều kiện cho bệnh tái phát.
• Cơ địa dị ứng: Người có cơ địa dị ứng hoặc viêm thực quản bạch cầu có nguy cơ bị viêm họng mãn tính cao hơn.
• Nguyên nhân nghiêm trọng: Ung thư vòm họng có thể gây các triệu chứng tại họng. Ví dụ như khó nuốt, sưng cổ, chảy máu, kèm mệt mỏi, sụt cân, chán ăn.

▷ Đọc thêm: Viêm họng hạt: Nguyên nhân, Dấu hiệu và cách chữa trị

Viêm họng mãn tính khởi phát từ nhiều yếu tố và nguyên nhân thường gặp khác nhau

Dấu hiệu nhận biết viêm học mãn tính

Viêm họng mãn tính thường kéo dài và gây khó chịu nhiều hơn so với viêm họng cấp tính. Người bệnh có thể gặp nhiều triệu chứng, từ cảm giác đau rát, khô họng đến các dấu hiệu quan sát được qua thăm khám y khoa.

Triệu chứng cơ năng

Khi bị viêm họng mãn tính, người bệnh thường gặp một số triệu chứng cơ năng dễ nhận thấy trong sinh hoạt hàng ngày như:

• Họng khô, nóng rát: Xuất hiện liên tục, đặc biệt rõ khi mới ngủ dậy.
• Ngứa, đau họng: Khó chịu tăng khi nói nhiều, uống rượu hoặc hút thuốc.
• Đờm ở cổ họng: Dẻo, đặc, cần hắng giọng để long đờm, thường nặng hơn khi nuốt.
• Ho có đờm: Chủ yếu ban đêm và vào mùa lạnh, kéo dài dai dẳng.
• Giọng khàn thoáng qua: Xuất hiện tạm thời, rồi trở lại bình thường, liên quan đến kích thích họng.

▷ Xem ngay: Hình ảnh nhận biết vòm họng bình thường và người mắc bệnh

Họng khô, nóng rát là triệu chứng phổ biến khi dễ nhận thấy khi viêm họng mãn tính

Triệu chứng thực thể

Viêm họng mạn tính thường được chia thành 4 thể dựa trên đặc điểm tổn thương với từng thể biểu hiện các triệu chứng điển hình:

Viêm họng xuất tiết:

• Niêm mạc họng đỏ, ướt, tiết dịch nhầy dính vào thành sau họng.
• Khi khạc, hút dịch nhầy, thành họng nổi nhiều tia máu, nang lympho sưng đỏ, tạo thành hạt phù nề.

Viêm họng quá phát:

• Niêm mạc họng đỏ, sưng dày, nhạy cảm, dễ buồn nôn.
• Niêm mạc cạnh trụ sau amidan nề dày, hình thành trụ giả, nang lympho phát triển mạnh.
• Lưỡi gà và màn hầu dày hơn bình thường, eo họng hẹp, ù tai do niêm mạc loa vòi Eustache quá sản.
• Khàn tiếng, ho khan, xuất tiết nhiều do mép sau thành quản dày.

Viêm họng teo:

• Niêm mạc họng mỏng, nhẵn bóng, trắng bạch, xuất hiện nhiều mạch máu nhỏ, eo họng rộng.
• Dịch nhầy khô lại, chuyển thành dạng vảy bám vào niêm mạc.
• Ho và phải hắng giọng liên tục do niêm mạc khô, teo lâu ngày.

Viêm họng hỗn hợp (nếu có):

• Một số bệnh nhân có thể xuất hiện triệu chứng hỗn hợp giữa teo và quá phát.
• Niêm mạc họng vừa dày vừa teo một phần, dịch nhầy không đều, ho khan xen kẽ ho có đờm.

Viêm họng mãn tính được chia thành 4 thể theo đặc điểm tổn thương niêm mạc

Hình ảnh viêm họng hạt mãn tính

Những hình ảnh dưới đây sẽ giúp bạn nhận biết rõ hơn viêm họng hạt mãn tính. Bạn có thể quan sát các dấu hiệu bất thường, so sánh, phát hiện sớm để kịp thời thăm khám.

Hình ảnh viêm họng hạt mãn tính với các hạt lympho trở nên lớn hơn

Hình ảnh viêm họng hạt nặng có mủ trắng

Hình ảnh viêm họng hạt do virus với các biểu hiện tương tự như viêm họng thông thường

Hình ảnh viêm họng hạt do vi khuẩn với niêm mạc họng đỏ rực, các hạt lympho lớn

Hình ảnh viêm họng hạt trắng

Cách phòng ngừa bệnh viêm họng mãn tính

Viêm họng mãn tính có thể phòng ngừa hiệu quả nếu thực hiện các biện pháp đơn giản dưới đây:

• Rửa tay thường xuyên: Sau khi đi vệ sinh, ho, hắt hơi hoặc trước khi ăn. Nếu không có xà phòng, dùng dung dịch sát khuẩn có cồn.
• Giữ vệ sinh cá nhân: Không dùng chung ly, chén, đồ vệ sinh với người khác. Bỏ giấy sau khi ho, hắt hơi vào thùng rác.
• Vệ sinh môi trường sống và thiết bị: Lau chùi điện thoại, bàn phím, chuột, điều khiển tivi bằng chất tẩy rửa khử trùng.
• Tránh tiếp xúc với nguồn bệnh: Giữ khoảng cách với người đang bị viêm họng. Hạn chế khói thuốc, bụi bẩn, hơi hóa chất, rượu bia.
• Đeo khẩu trang đúng cách: Nhất là khi ra đường, ở khu vực ô nhiễm hoặc đông người.
• Vệ sinh răng miệng và họng: Đánh răng đều đặn, súc họng bằng nước muối sinh lý giúp loại bỏ vi khuẩn cư trú trên niêm mạc.
• Uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng: Ăn nhiều rau xanh, trái cây, vitamin và khoáng chất để tăng sức đề kháng.
• Điều trị triệt để bệnh lý liên quan: Khóa các đợt viêm mũi xoang, viêm amidan cấp tính. Nếu có trào ngược dạ dày, thực quản, cần kiểm soát hiệu quả.
• Phòng hộ khi lao động: Sử dụng khẩu trang, che chắn thích hợp, hút dịch mũi và giữ mũi sạch sẽ để giảm nguy cơ kích ứng họng.

▷ Xem chi tiết: Mách bạn 10 cách trị đau họng rát cổ tại nhà hiệu quả

Đánh răng và súc họng bằng nước muối sinh lý để loại bỏ vi khuẩn cư trú trên niêm mạc

Câu hỏi thường gặp về viêm họng mãn tính

Dưới đây là tổng hợp một số câu hỏi thường gặp về viêm họng mạn tính, giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng, cách phòng ngừa và điều trị hiệu quả:

Nguyên nhân nào gây nên viêm họng mãn tính?

Một số nguyên nhân dẫn đến viêm họng mãn tính bao gồm nhiễm trùng tái phát, trào ngược dạ dày, thực quản, tiếp xúc khói bụi/khí hóa học, viêm xoang mãn tính và cơ địa dị ứng.

Khi nào nên đi khám bác sĩ vì viêm họng mãn tính?

Nên khám khi triệu chứng kéo dài hơn 10 ngày, tái phát thường xuyên hoặc cảm thấy vướng họng, khàn tiếng, sụt cân thì nên đến bác sĩ để thăm khám kịp thời.

Viêm họng mãn tính có thể chữa khỏi hoàn toàn không?

Có thể kiểm soát tốt nếu xác định và điều trị đúng nguyên nhân. Nhưng nếu bỏ qua có thể kéo dài và tăng nguy cơ biến chứng.

Hy vọng qua bài viết trên bạn đã được những thông tin về viêm họng mãn tình. Từ đó có thể tự bảo vệ cổ họng mình một cách an toàn. Nếu bạn muốn được kiểm tra, tư vấn và chăm sóc họng chuyên sâu, hãy đến Nha Khoa Kim để thăm khám và được hướng dẫn phương pháp phòng ngừa phù hợp.