Nổi cục cứng ở lợi: Tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp điều trị

Nổi cục cứng ở lợi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Không chỉ làm mất thẩm mỹ, cục cứng ở lợi còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Trong bài viết này của Nha Khoa Kim, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ về các nguyên nhân gây ra tình trạng này và giải pháp điều trị hiệu quả.

Nổi cục cứng ở lợi là gì?

Nổi cục cứng ở lợi là tình trạng vùng lợi (nướu) xuất hiện một hoặc nhiều khối mô có cảm giác cứng khi chạm vào. Những cục này có thể gây đau, sưng đỏ hoặc đôi khi không có triệu chứng rõ ràng. Đây không phải là một bệnh lý cụ thể mà là dấu hiệu cảnh báo nhiều vấn đề liên quan đến sức khỏe răng miệng.

Cục cứng có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào trong khoang miệng. Nó thường phát triển âm thầm và chỉ được phát hiện khi người bệnh cảm thấy khó chịu hoặc trong quá trình vệ sinh răng miệng. Việc theo dõi và thăm khám nha sĩ sớm là điều cần thiết để xác định nguyên nhân chính xác và có hướng điều trị kịp thời.

Lợi bị sưng cục có thể là dấu hiệu cảnh báo bệnh lý răng miệng tiềm ẩn

Nguyên nhân nổi cục cứng ở lợi

Lợi bị sưng cục có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

Mảng bám răng tích tụ

Việc không vệ sinh răng miệng đúng cách khiến mảng bám dễ dàng tích tụ trên bề mặt răng cũng như dưới đường viền nướu. Lâu dần, các mảng bám này bị khoáng hóa và hình thành cao răng – một lớp màng bám chặt vào răng và nướu.

Sự tích tụ mảng bám kéo dài không chỉ gây xuất hiện các cục cứng ở nướu mà còn dẫn đến hàng loạt vấn đề về sức khỏe răng miệng như sâu răng, viêm nướu, viêm nha chu, áp xe nướu, răng xỉn màu và hơi thở có mùi khó chịu.

▷ Vì sao hơi thở có mùi dù đã vệ sinh răng miệng sạch sẽ?

Nhiệt miệng

Tình trạng nướu răng nổi cục cứng đôi khi là dấu hiệu sớm của nhiệt miệng (còn được gọi là loét miệng). Đây là một dạng viêm niêm mạc miệng thường gặp, gây đau nhức, khó chịu.

Người bị nhiệt miệng thường có biểu hiện sưng đỏ vùng niêm mạc miệng và xuất hiện những vết loét nhỏ có màu trắng hoặc vàng nhạt. Thông thường, các vết loét do nhiệt miệng có thể tự lành sau vài ngày mà không cần can thiệp.

Viêm nướu phì đại

Viêm nướu kéo dài do cao răng và vi khuẩn có thể khiến mô nướu phì đại bất thường. Từ đó tạo thành các cục u nhỏ dưới chân răng. Bệnh thường đi kèm với các triệu chứng và có thể trở nặng nếu không được điều trị.

• Nướu sưng to, chuyển từ màu hồng sang đỏ thẫm.
• Có cảm giác đau nhức dữ dội tại vùng nướu.
• Có thể bị chảy máu khi đánh răng hoặc dùng chỉ nha khoa.
• Tụt nướu, làm lộ chân răng.
• Răng trở nên nhạy cảm và có dấu hiệu lung lay nhẹ.

U hạt nhiễm khuẩn

U hạt nhiễm khuẩn là khối mô đỏ, cứng, có hình tròn hoặc bầu dục xuất hiện trên vùng nướu. Những khối u này có thể khiến nướu bị sưng to, gây đau nhức. Nếu không được điều trị kịp thời, có thể dẫn đến nhiễm trùng tại chỗ.

Nguyên nhân hình thành u hạt nhiễm khuẩn bắt nguồn từ các vấn đề viêm nhiễm trong khoang miệng như:

• Nhiễm khuẩn do sâu răng, viêm nha chu hoặc viêm nướu.
• Tổn thương cơ học trong khoang miệng.
• Tác động của các hóa chất gây kích ứng mạnh lên mô nướu.

Sâu răng

Khi sâu răng không được can thiệp điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể lan xuống nướu và tuỷ, gây hoại tử và viêm nhiễm tại chỗ. Lúc này, mô viêm có thể tụ lại thành cục cứng, gây đau và sưng ở vùng nướu gần chân răng.

Viêm lợi trùm

Viêm lợi trùm thường gặp ở răng khôn (răng số 8). Khi phần nướu bao phủ một phần răng mọc lệch, gây viêm nhiễm. Biểu hiện bao gồm sưng đau, nổi cục cứng và có thể chảy mủ. Nếu không được xử lý, tình trạng này có thể lan rộng và ảnh hưởng đến toàn bộ hàm.

U xơ miệng

U xơ miệng là dạng tổn thương lành tính do kích thích kéo dài hoặc chấn thương liên tục trong khoang miệng. Đây là một trong những nguyên nhân khiến vùng lợi hoặc niêm mạc miệng nổi cục cứng bất thường. U xơ thường có màu sẫm hơn mô xung quanh, có thể gây cảm giác cộm, đau nhẹ hoặc khó chịu khi ăn nhai và nói chuyện.

Tình trạng sâu răng không điều trị sứt điểm sẽ dẫn đến nổi cục cứng ở nướu

U nang răng

U nang là túi nhỏ chứa khí, dịch hoặc chất mềm, phát triển quanh chân răng khi có tổn thương hoặc viêm nhiễm kéo dài. Khi u nang lớn dần, có thể gây áp lực, làm yếu răng và tạo cục cứng ở vùng lợi.

Phần lớn các u nang răng thuộc loại lành tính và có thể được xử lý dễ dàng. Đặc biệt khi không gây ra triệu chứng khó chịu như đau, sưng hay viêm. Những khối u này thường được phát hiện thông qua các lần khám nha khoa định kỳ hoặc khi người bệnh chủ động quan sát khoang miệng tại nhà.

▷ Xem thêm: Nổi cục mụn thịt trong miệng không đau là bệnh gì?

U lồi xương hàm

U lồi xương hàm là sự phát triển bất thường của xương bên trong khoang miệng, thuộc dạng lành tính. Tình trạng này có thể khiến vùng lợi nhô lên, tạo thành khối mô cứng dễ nhận biết khi sờ vào.

Theo thống kê, u lồi xương hàm xuất hiện ở nữ giới với tỷ lệ khoảng 73%, trong khi ở nam giới là 61,1%. Tuy nhiên, ở hàm dưới, nam giới lại có nguy cơ gặp phải tình trạng này cao gấp đôi so với nữ.

Thông thường, u lồi không gây đau và không ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng. Vì vậy, nếu không có triệu chứng khó chịu hoặc cản trở đến việc ăn nhai, giao tiếp, thì không cần phải điều trị y tế.

Áp xe nướu

Áp xe răng thường là biến chứng từ sâu răng, răng bị nứt hoặc viêm mô nướu quanh chân răng. Khi tình trạng này xảy ra, người bệnh có thể cảm nhận được một cục cứng bất thường xuất hiện ở nướu.

Cục cứng này thường chứa mủ và vi khuẩn bên trong. Khi bị tác động mạnh, ổ mủ có thể bị vỡ, làm tăng nguy cơ lây lan nhiễm trùng sang các khu vực xung quanh. Ngoài nổi cục ở nướu, áp xe còn đi kèm với đau nhức dữ dội, sưng nướu, hôi miệng, sốt,…

Ung thư miệng

Đây là trường hợp nguy hiểm hiếm gặp, cục cứng ở lợi có thể là dấu hiệu của ung thư miệng. Cục cứng ở lợi thường xuất hiện kèm đau nhức, lở loét kéo dài, chảy máu bất thường và có mùi hôi miệng. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò quan trọng trong tiên lượng bệnh.

Nổi cục cứng ở lợi có nguy hiểm không?

Nổi cục cứng ở lợi có thể là dấu hiệu lành tính hoặc cảnh báo vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, tùy thuộc vào nguyên nhân cụ thể. Trong một số trường hợp có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như:

• Nhiễm trùng lan rộng gây viêm chân răng, tổn thương tủy và dẫn đến mất răng.
• Vi khuẩn từ cục cứng có thể gây hoại tử niêm mạc miệng, ảnh hưởng đến đường hô hấp.
• Nguy cơ biến chứng nặng như nhiễm trùng huyết, đe dọa đến tính mạng.
• Nếu là ung thư khoang miệng, nguy cơ tử vong sẽ tăng cao nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

▷ Tìm hiểu ngay Mọc mụn nước trong miệng do đâu? Có chữa được không?

Nếu có dấu hiệu bất thường về cục cứng mà không điều trị có thể dẫn đến ung thư miệng

Nổi cục cứng ở lợi khi nào nên gặp bác sĩ?

Bạn nên sớm đến gặp bác sĩ chuyên khoa nếu nhận thấy cục cứng ở lợi đi kèm với các biểu hiện sau:

• Cảm giác đau nhói hoặc khó chịu kéo dài, đặc biệt khi ăn uống hoặc giao tiếp.
• Màu sắc của lợi trở nên bất thường hoặc cục cứng có dấu hiệu to dần theo thời gian. Kèm theo xuất hiện dịch mủ hoặc chất lỏng bên trong.
• Cục cứng không thuyên giảm hoặc tồn tại lâu ngày không rõ nguyên nhân.
• Các triệu chứng đi kèm như nướu sưng đỏ, chảy máu, có mùi hôi miệng.

Lợi bị nổi cục cứng gây đau, có dịch mủ cần đi bác sĩ để được điều trị kịp thời

Cách điều trị nổi cục cứng ở lợi

Hiện nay, có nhiều phương pháp điều trị nổi cục cứng khác nhau. Dựa vào cơ địa, tình trạng bệnh lý của mỗi bệnh nhân mà bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Chăm sóc răng miệng đúng cách

Việc chăm sóc răng miệng đúng cách luôn là ưu tiên hàng đầu khi xuất hiện cục cứng ở nướu. Khi gặp các vấn đề khác liên quan đến khoang miệng, việc chăm sóc cũng rất cần thiết.

Có một số lưu ý khi chăm sóc răng miệng trong trường hợp này:

• Đánh răng tối thiểu 2 lần/ngày bằng bàn chải lông mềm kết hợp kem đánh răng có chứa fluoride.
• Thực hiện thao tác chải răng nhẹ nhàng, đồng thời massage nhẹ phần nướu để kích thích tuần hoàn máu.
• Sử dụng chỉ nha khoa, tăm nước để loại bỏ cặn thức ăn và mảng bám giữa các kẽ răng.
• Thường xuyên súc miệng bằng nước muối loãng hoặc dung dịch nước muối sinh lý để sát khuẩn nhẹ nhàng.
• Hạn chế ăn thực phẩm nhiều gia vị cay, nóng hoặc chứa nhiều đường.
• Tránh sử dụng răng để cắn vật cứng, mở nắp chai. Đồng thời nên dừng hút thuốc để giảm nguy cơ tổn thương nướu.

Sử dụng thuốc điều trị

Tùy vào nguyên nhân gây ra cục cứng ở lợi, bác sĩ sẽ chỉ định các loại thuốc phù hợp. Một số nhóm thuốc phổ biến bao gồm:

• Thuốc chống viêm: Trong trường hợp sưng đau do viêm, các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) như Ibuprofen, Diclofenac hay Naproxen thường được kê để giúp giảm viêm và cải thiện cảm giác đau.
• Thuốc kháng sinh: Nếu nổi cục cứng do nhiễm khuẩn, bác sĩ có thể chỉ định các loại kháng sinh như amoxicillin, penicillin, azithromycin hoặc ciprofloxacin. Việc dùng kháng sinh cần tuân thủ đúng chỉ dẫn về liều lượng và thời gian để đảm bảo hiệu quả và tránh kháng thuốc.
• Dung dịch sát khuẩn nướu: Trong những trường hợp có liên quan đến u nang răng hoặc nhiễm trùng vùng lợi. Bác sĩ có thể yêu cầu sử dụng các dung dịch súc miệng có tác dụng kháng khuẩn như Chlorhexidine hoặc Betadine để làm sạch khu vực bị ảnh hưởng và hạn chế sự phát triển của vi khuẩn.

▷ Xem chi tiết về Nước súc miệng Chlorhexidine có tác dụng phụ không? Cách sử dụng an toàn

Can thiệp nha khoa

Trong trường hợp cục cứng ở lợi có mủ, gây đau, ảnh hưởng đến việc ăn uống và giao tiếp. Bác sĩ thường chỉ định các thủ thuật nha khoa sau:

• Rạch và dẫn lưu mủ: Bác sĩ sử dụng dụng cụ chuyên biệt để mở vùng lợi bị sưng, giúp mủ thoát ra ngoài. Từ đó hạn chế nguy cơ viêm nhiễm lan rộng.
• Tiểu phẫu cắt bỏ khối u: Nếu cục cứng có liên quan đến u nang hoặc u xơ vùng lợi và gây khó chịu kéo dài. Bác sĩ có thể thực hiện tiểu phẫu để cắt bỏ nhằm ngăn ngừa biến chứng.
• Nhổ răng: Trường hợp nguyên nhân là do răng bị sâu nặng, viêm lợi trùm hoặc áp xe nghiêm trọng. Răng không thể bảo tồn, việc nhổ bỏ răng sẽ được cân nhắc để bảo vệ sức khỏe răng miệng.

Tùy vào nguyên nhân bắt nguồn mà bác sĩ sẽ chỉ định biện pháp phù hợp

Trên đây là những chia sẻ về nguyên nhân nổi cục cứng ở lợi và cách điều trị hiệu quả. Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu bất thường nào ở vùng nướu, đừng chần chừ mà hãy liên hệ với Nha Khoa Kim ngay. Để được bác sĩ kiểm tra và điều trị sớm, giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả nhất.