Sưng nướu răng (sưng lợi) là một vấn đề răng miệng thường gặp, gây đau nhức và dễ chảy máu khi đánh răng hoặc có tác động mạnh. Nếu không được xử lý kịp thời, sưng nướu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Vậy đâu là nguyên nhân gây ra tình trạng này và làm cách nào để khắc phục? Hãy cùng khám phá chi tiết trong bài viết sau của Nha Khoa Kim.
Nội Dung Chính
Nướu răng là gì?
Nướu răng là một tổ chức mô mềm nằm ở phía dưới chân răng. Nướu chắc khỏe có màu hồng, nướu đều màu, săn chắc và ôm sát vào chân răng. Nướu có vai trò chính là bao bọc mặt dưới của răng khiến răng đứng vững để thực hiện tốt chức năng nhai của mình.
Nướu là phần mô mềm bao quanh răng giúp che phủ và bảo vệ phần xương ổ và cổ răng
Sưng nướu răng là gì?
Sưng nướu răng hay viêm nướu là tình trạng mô nướu bị tổn thương do vi khuẩn tồn tại trong các mảng bám còn sót lại do quá trình vệ sinh không sạch gây nên. Sưng nướu là bệnh phổ biến ở mọi lứa tuổi và không quá nguy hiểm nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.
Sưng nướu răng là tình trạng phần mô nướu bị tổn thương do vi khuẩn và cao răng không được vệ sinh sạch gây ra
Vị trí sưng nướu răng
Sưng nướu có thể xảy ra ở bất kỳ khu vực nào trong khoang miệng. Dưới đây là một số vị trí thường xuyên bị sưng nướu:
- Sưng nướu quanh chân răng: Mảng bám không được làm sạch thường xuyên, vùng nướu tiếp giáp với chân răng dễ bị sưng.
- Sưng nướu khu vực răng cửa: Đây là vị trí dễ tích tụ mảng bám và vi khuẩn từ thức ăn, lâu ngày có thể tạo axit gây sưng nướu.
- Sưng nướu răng hàm trong cùng: Nướu ở vị trí này thường bị tổn thương do nhai phải thức ăn cứng, dễ dẫn đến trầy xước và sưng viêm.
- Sưng nướu quanh răng khôn: Do nằm sâu trong hàm, răng khôn khó vệ sinh kỹ, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, khiến nướu bị sưng.
Sưng nướu răng thường xuất hiện ở các vị trí như quanh chân răng, răng cửa, răng hàm và răng khôn
Dấu hiệu bị sưng nướu răng
Triệu chứng sưng nướu có thể khác nhau tùy từng người nhưng thường gặp nhất là:
- Nướu răng đổi từ màu hồng nhạt sang đỏ đậm.
- Vùng nướu sưng có thể xuất hiện túi mủ, gây sưng má hoặc mặt và dễ chảy máu.
- Người bệnh cảm thấy đau nhức, khó chịu khi ăn uống, dẫn đến chán ăn.
- Nướu dễ bị kích ứng khi sử dụng thực phẩm cay, mặn, quá nóng hoặc quá lạnh.
- Hơi thở có mùi hôi khó chịu.
- Nướu xung quanh chân răng có dấu hiệu tách ra, khiến răng lung lay nhẹ.
- Một số trường hợp sưng nướu có mủ có thể kèm theo sốt, đau đầu và mất ngủ.
Nướu xuất hiện tình trạng sưng đỏ, đau nhức kèm theo mủ
Tại sao nướu răng lại bị sưng?
Tình trạng sưng nướu chân răng có thể do các nguyên nhân sau đây:
Vệ sinh răng miệng kém
Vệ sinh răng miệng kém khiến mảng bám tích tụ tại kẽ răng, tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển và tấn công men răng. Lâu dần, vi khuẩn sản sinh các chất làm suy yếu liên kết giữa nướu và răng, dẫn đến viêm nhiễm, sưng đau nướu.
Thiếu hụt dưỡng chất
Chế độ ăn uống thiếu hụt dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin B và C, cũng có thể là nguyên nhân gây sưng nướu. Những dưỡng chất này đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì và phục hồi sức khỏe nướu răng. Khi cơ thể không được cung cấp đủ, người bệnh có nguy cơ mắc bệnh Scorbut, biểu hiện qua các triệu chứng như sưng nướu, chảy máu nướu,…
Mọc răng khôn
Khi răng khôn nhú lên, phần nướu quanh chân răng bị tách ra, tạo khoảng trống dễ tích tụ thức ăn. Lâu dần sẽ hình thành mảng bám gây viêm nướu, đi kèm là các triệu chứng như sưng nướu, đau nhức, chảy mủ, hôi miệng,…
▷ Bạn có thể tham khảo thêm về: Sưng nướu răng khôn: Triệu chứng và cách điều trị
Thay đổi nội tiết tố khi mang thai
Nướu sưng, đau và nhạy cảm là hiện tượng phổ biến trong thai kỳ. Sự thay đổi nội tiết tố trong giai đoạn này có thể làm suy giảm khả năng phản ứng của cơ thể với vi khuẩn, khiến nướu dễ bị viêm và sưng hơn.
Một số nguyên nhân khác
Ngoài ra, sưng nướu răng còn có thể xuất phát từ một số nguyên nhân khác, bao gồm:
- Sử dụng dụng cụ chỉnh nha như mắc cài niềng răng hay răng giả.
- Sử dụng bàn chải lông cứng, đánh răng với lực mạnh.
- Dị vật mắc kẹt trong nướu như xương, vảy cá, thức ăn,…
- Thường xuyên ăn thực phẩm quá cứng hoặc dẻo.
- Lấy cao răng sai cách.
- Tác dụng phụ của thuốc điều trị bệnh.
- Hút thuốc lá hoặc dùng các sản phẩm có chứa Nicotin.
- Biến chứng từ các bệnh lý toàn thân như tiểu đường, nhiễm trùng huyết,…
Mọc răng khôn, vệ sinh răng miệng kém, thiếu hụt dinh dưỡng hoặc thay đổi nội tiết tố là những nguyên nhân phổ biến gây sưng lợi
Sưng nướu răng là bệnh gì?
Bệnh lý răng miệng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây sưng nướu. Cụ thể:
Viêm nướu
Sưng nướu và chảy máu là triệu chứng thường gặp khi bị viêm nướu. Ngoài ra, còn có một số dấu hiệu khác như đau nhức, tụt lợi, răng lung lay,… Nếu không can thiệp kịp thời, viêm nướu có thể tiến triển thành viêm nha chu.
Viêm nha chu
Viêm nha chu là tình trạng viêm nhiễm nghiêm trọng ở nướu, gây ra các triệu chứng như đau nhức, chảy máu và sưng lợi. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể làm tổn hại đến xương nâng đỡ răng, dẫn đến răng lung lay và nguy cơ mất răng.
Viêm lợi trùm
Khi răng khôn mọc, mô nướu phát triển và có thể che phủ một phần răng đang nhú lên, gây sưng đỏ và đau nhức. Nếu răng khôn mọc đúng hướng, tình trạng này thường chấm dứt sau 2 – 3 ngày. Tuy nhiên, nếu răng mọc lệch, cơn đau do sưng nướu sẽ tái diễn nhiều lần, việc dùng thuốc chỉ giúp giảm đau tạm thời.
▷ Tham khảo thêm về: Viêm lợi trùm răng khôn có tự hết không? Cách điều trị
Nhiễm trùng
Nhiễm vi-rút Herpes SV1 có thể gây viêm nướu cấp tính, dẫn đến tình trạng sưng nướu. Ngoài ra, bệnh tưa miệng do nấm Candida phát triển quá mức cũng là một trong những nguyên nhân gây sưng nướu.
Áp xe răng
Áp xe răng là một túi mủ hình thành do nhiễm khuẩn ở nướu. Tình trạng này thường xuất hiện dưới dạng sưng đỏ, viêm tấy hoặc giống như mụn nhọt. Mặc dù chủ yếu ảnh hưởng đến răng bị nhiễm trùng nhưng vi khuẩn cũng có thể lan rộng sang xương hàm và các răng lân cận.
Sâu răng
Sâu răng hình thành khi vi khuẩn sản sinh axit làm mòn men răng, tạo ra các lỗ nhỏ trên bề mặt răng. Nếu chỉ ảnh hưởng đến lớp men bên ngoài, sâu răng thường không gây đau hay có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, khi lan đến tủy răng, nó có thể gây đau nhức, sưng nướu, hôi miệng,…
Sưng nướu răng có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như viêm lợi, viêm nha chu, lợi trùm, áp xe hoặc sâu răng
Sưng nướu răng có tự hết không?
Nếu nướu bị sưng nhẹ thì có thể tự hết nếu bạn duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách và có chế độ dinh dưỡng hợp lý. Tuy nhiên, nếu nướu sưng kèm theo mủ, đây là dấu hiệu nghiêm trọng cần được thăm khám và điều trị kịp thời để tránh ảnh hưởng đến các răng xung quanh. Hãy lựa chọn địa chỉ nha khoa uy tín, có bác sĩ giàu kinh nghiệm cùng các thiết bị hiện đại để đảm bảo quá trình điều trị diễn ra an toàn và hiệu quả.
Sưng nướu răng có mủ không thể tự hết mà cần đến sự can thiệp và điều trị đúng cách
Sưng nướu răng có nguy hiểm không?
Sưng nướu có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ăn nhai, làm răng lung lay và thậm chí dẫn đến mất răng nếu không được điều trị kịp thời. Nếu bạn chỉ bị sưng ở khu vực quanh một chiếc răng, nguyên nhân có thể do thức ăn mắc kẹt trong nướu. Trong trường hợp này, tình trạng sưng nướu thường sẽ giảm bớt sau khi bạn vệ sinh răng miệng đúng cách bằng cách chải răng và sử dụng chỉ nha khoa để loại bỏ dị vật.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, sưng quanh một răng có thể là dấu hiệu của tình trạng áp xe răng. Áp xe răng có 2 loại:
- Áp xe quanh chóp: Áp xe quanh chóp răng xảy ra khi vi khuẩn xâm nhập vào tủy răng, gây nhiễm trùng. Tình trạng này có thể lan xuống chân răng và tác động đến xương xung quanh, dẫn đến sưng nướu. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, người bệnh còn có thể bị sưng cả vùng hàm.
- Áp xe nha chu: Áp xe nha chu là tình trạng nhiễm trùng hình thành một túi mủ xung quanh răng, trông giống như một khối sưng đỏ nhô lên trên nướu. Tình trạng này thường xuất hiện khi viêm nướu không được điều trị kịp thời, tiến triển thành viêm nha chu, gây tổn thương mô mềm và phá hủy xương nâng đỡ răng.
Cả hai loại áp xe đều hình thành quanh răng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lây lan sang các răng lân cận và thậm chí lan rộng ra các bộ phận khác trong cơ thể, bao gồm cả máu. Khi vi khuẩn xâm nhập vào máu có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh,
Ngoài ra, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm liên quan đến răng miệng, bao gồm:
- Viêm tủy xương hàm
- U nang răng
- Viêm xoang hàm
Do đó, khi gặp tình trạng sưng nướu, người bệnh nên tìm đến bác sĩ nha khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời nhằm hạn chế tối đa biến chứng.
Sưng nướu răng có thể gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe răng miệng, khả năng ăn nhai và tuổi thọ của răng
Cách trị sưng nướu răng tại nhà
Để giảm sưng nướu răng tại nhà, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
Vệ sinh răng cẩn thận
Để cải thiện tình trạng sưng nướu, bạn nên duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách. Hãy chải răng ít nhất hai lần mỗi ngày, kết hợp sử dụng chỉ nha khoa và nước súc miệng để làm sạch kẽ răng, ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
Chú ý chế độ ăn uống
Hãy bổ sung nhiều rau củ và trái cây vào chế độ ăn, đồng thời hạn chế tiêu thụ nước ngọt và đồ uống chứa caffeine trong quá trình điều trị sưng nướu. Nên ưu tiên các thực phẩm mềm và mát, vì chúng có thể giúp giảm sưng nướu và làm dịu cơn đau hiệu quả.
Súc miệng nước muối
Muối giúp hạn chế sự phát triển của vi khuẩn trong khoang miệng và hỗ trợ giảm sưng nướu hiệu quả. Bạn có thể nhẹ nhàng chà nướu bằng nước muối loãng sau khi đánh răng, sau đó súc miệng lại với nước ấm. Thực hiện cách này khoảng 3 lần/tuần sẽ giúp tình trạng sưng nướu cải thiện rõ rệt.
Chườm nóng/lạnh
Để giảm sưng đau nướu, bạn có thể dùng một miếng vải thấm nước ấm và đặt lên vùng má tại vị trí bị sưng. Sau đó, thay bằng một miếng vải lạnh và tiếp tục luân phiên chườm nóng – lạnh khoảng 2 – 3 lần. Phương pháp này giúp làm dịu cơn đau và giảm sưng hiệu quả.
Vệ sinh răng miệng đúng cách và xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học giúp cải thiện tình trạng sưng nướu răng
Cách trị sưng nướu răng tại nha khoa
Nếu đã áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà trong 2 tuần nhưng nướu vẫn sưng, bạn nên đến nha khoa để kiểm tra và điều trị. Trong quá trình thăm khám, bác sĩ có thể yêu cầu chụp X-quang hoặc xét nghiệm máu (nếu cần) để đánh giá chính xác tình trạng răng miệng.
Dẫn lưu khối mủ
Nếu sưng nướu răng có mủ, bác sĩ sẽ tạo một vết cắt nhỏ ở vị trí chân răng bị sưng để dẫn lưu khối mủ ra ngoài. Ngay sau đó, bác sĩ sẽ vệ sinh sạch sẽ để giảm thiểu tối đa nguy cơ lây lan sang các tổ chức răng khác.
Điều trị tủy bị sưng
Nếu sâu răng lây lan đến tủy gây sưng nướu, bác sĩ sẽ tiến hành khoan một lỗ nhỏ trên răng đến khi chạm đến tủy rồi loại bỏ tủy răng (bao gồm các dây thần kinh, mạch máu và các mô liên kết). Sau khi đã loại bỏ phần bị viêm, lỗ sâu sẽ được vệ sinh sạch sẽ rồi trám lại hoặc bọc sứ.
Tiểu phẫu loại bỏ dị vật
Trường hợp dị vật là nguyên nhân gây tổn thương và làm sưng nướu răng, người bệnh cần được làm tiểu phẫu để loại bỏ nó. Sau đó, bác sĩ sẽ vệ sinh sạch sẽ vùng bị viêm bằng kháng sinh thông thường để ngăn ngừa viêm nhiễm lây lan.
Nhổ răng
Phương pháp này được áp dụng khi người bệnh bị sưng nướu răng nhưng không được điều trị kịp thời dẫn đến răng bị lung lay. Bác sĩ bắt buộc phải nhổ răng để tránh tình trạng tiêu xương, dẫn đến xô lệch hàm răng và ảnh hưởng đến các răng khác. Sau khi nhổ, người bệnh phải tiến hành phục hình răng mới bằng phương pháp trồng răng implant hoặc cầu răng sứ,…
Sử dụng thuốc kháng sinh
Bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh trong quá trình điều trị đối với những người bệnh ở mức cấp tính hoặc viêm nhiễm lan rộng nhưng có thể không đủ khả năng tự chống lại sự nhiễm trùng.
Đối với tình trạng sưng nướu răng có mủ cần được can thiệp và điều trị từ bác sĩ
Cách phòng ngừa sưng nướu răng
Dưới đây là một số biện pháp giúp ngăn chặn tình trạng sưng nướu mà bạn nên áp dụng sớm:
- Chải răng 2 lần/ngày bằng thao tác nhẹ nhàng, kết hợp sử dụng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng.
- Thăm khám nha khoa định kỳ mỗi 6 tháng để kiểm tra sức khỏe răng miệng và vệ sinh nướu.
- Từ bỏ thói quen thuốc lá và hạn chế uống rượu bia để bảo vệ sức khỏe nướu.
- Bổ sung vitamin C qua chế độ ăn uống hoặc thực phẩm chức năng nhằm hỗ trợ phục hồi và duy trì sức khỏe nướu.
- Massage nướu nhẹ nhàng để tăng cường tuần hoàn máu, giúp nướu chắc khỏe và giảm nguy cơ viêm nhiễm.
Đảm bảo vệ sinh răng miệng sạch và xây dựng thói quen thăm khám nha khoa định kỳ giúp đảm bảo sức khỏe răng miệng tốt nhất
Bài viết trên của Nha Khoa Kim đã cung cấp thông tin chi tiết tình trạng sưng nướu răng. Để tránh những biến chứng nguy hiểm, ngay khi phát hiện dấu hiệu sưng nướu, bạn nên đến cơ sở nha khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám và tìm ra phương án điều trị phù hợp.
Mỗi phòng khám thuộc hệ thống Nha Khoa Kim được Sở Y tế các tỉnh thành thẩm định các danh mục kỹ thuật khác nhau. Quý khách sẽ được thực hiện các dịch vụ theo đúng những danh mục kỹ thuật mà Sở Y tế cho phép. Những danh mục khác sẽ được thực hiện tại bệnh viện.
