Viêm lợi trùm là gì? Nguyên nhân và cách điều trị

Viêm lợi trùm nếu không được chữa trị kịp thời có thể lan rộng, gây nhiễm trùng tại chỗ và ảnh hưởng đến các khoang vùng đầu, cổ. Tình trạng nhiễm trùng tiến triển nặng mà không tìm cách can thiệp sẽ dẫn đến biến chứng nguy hiểm, thậm chí là ảnh hưởng tính mạng. Trong bài viết này, hãy cùng Nha Khoa Kim tìm hiểu viêm lợi trùm là gì? Nguyên nhân gây bệnh và cách điều trị triệt để nhé!

Viêm lợi trùm là gì?

Viêm lợi trùm là tình trạng mô nướu xung quanh răng đang mọc hoặc chỉ mới nhú một phần bị viêm nhiễm. Bệnh có nhiều biểu hiện khác nhau, nếu không được phát hiện và điều trị sớm sẽ làm các vấn đề răng miệng trở nên nghiêm trọng hơn.

Viêm lợi trùm là tình trạng viêm nhiễm do nướu mọc bao phủ xung quanh răng gây ra

Phân loại viêm lợi trùm

Viêm lợi trùm được chia thành hai loại: cấp tính và mạn tính.

• Viêm lợi trùm cấp tính: xảy ra trong thời gian ngắn, là tình trạng viêm nhiễm đi kèm với các triệu chứng như sốt, sưng hạch bạch huyết,…
• Viêm lợi trùm mạn tính: xảy ra trong thời gian dài, có xu hướng tái phát theo chu kỳ với các triệu chứng như đau nhức chân răng, sốt, chảy máu, hơi thở có mùi,…

Lợi trùm được chia là 2 loại theo giai đoạn cấp tính và mạn tính

Nguyên nhân lợi trùm bị viêm

Viêm lợi trùm thường xuất hiện ở người trưởng thành từ 20 tuổi trở lên, chủ yếu do răng khôn mọc lệch hoặc mọc ngầm. Tuy nhiên, tình trạng này có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác như:

Nhiễm vi khuẩn

Vệ sinh răng miệng hàng ngày không đúng cách là nguyên nhân chính gây ra viêm lợi trùm. Khi răng miệng không được làm sạch, vi khuẩn có cơ hội tích tụ trên nướu, dẫn đến viêm nhiễm. 

Tình trạng này thường xuất hiện ở răng khôn, đặc biệt trong giai đoạn răng đang mọc. Nếu không được xử lý kịp thời, tình trạng viêm có thể tiến triển thành áp xe răng, gây đau đớn vô cùng.

Răng khôn mọc lệch

Khi răng khôn mọc nhưng không có đủ khoảng trống trên cung hàm, nó có thể mọc lệch hướng. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của răng và gây viêm lợi.

Lợi trùm không tiêu biến

Thông thường, trong quá trình mọc răng, nướu sẽ dần tiêu biến. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, nướu không tiêu biến mà tiếp tục bao phủ răng, cản trở sự phát triển bình thường của răng. Khi răng mọc lên và cọ sát vào phần nướu này, lâu ngày có thể gây tổn thương và dẫn đến nhiễm trùng.

Răng khôn mọc lệch, nhiễm vi khuẩn và lợi trùm không tiêu biến là những nguyên nhân chính gây viêm

Dấu hiệu lợi trùm bị viêm

Dấu hiệu viêm lợi trùm cấp tính và mạn tính có sự khác biệt rõ rệt. Viêm lợi trùm cấp tính thường đi kèm với các triệu chứng như:

• Sốt
• Răng đau dữ dội
• Nướu sưng đỏ
• Xuất hiện mủ
• Khó nuốt
• Cứng hàm
• Sưng mặt
• Cổ nổi hạch bạch huyết

Trong khi đó, viêm lợi trùm mạn tính có thể gây ra các triệu chứng như:

• Đau nhức răng nhẹ
• Hơi thở có mùi khó chịu
• Giảm khả năng cảm nhận mùi vị

Nướu sưng đỏ, đau nhức kèm theo mủ và sốt nhẹ là những dấu hiệu cho thấy nướu đang viêm

Đối tượng có nguy cơ bị lợi trùm

Lợi trùm bị viêm thường xảy ra trong quá trình mọc răng khôn, khi vi khuẩn tích tụ quanh mô lợi, gây viêm nhiễm. Dưới đây là một số yếu tố khiến bạn dễ mắc bệnh hơn:

• Người ở độ tuổi từ 20 đến 29.
• Răng khôn chưa mọc, mọc ngầm, mọc lệch hoặc chỉ nhú một phần.
• Chăm sóc răng miệng kém.
• Thói quen hút thuốc lá.
• Sự phát triển của nang răng.
• Căng thẳng, áp lực kéo dài.
• Phụ nữ đang mang thai.

Người trong giai đoạn mọc răng khôn, thường xuyên thuốc thút và chăm sóc răng miệng kém có khả năng viêm cao hơn

Vị trí thường bị viêm lợi trùm

Viêm lợi trùm thường xảy ra ở răng khôn hàm dưới, ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe răng miệng và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

Nguyên nhân chính của tình trạng này là do cung hàm không đủ chỗ, khiến răng khôn mọc lệch và bị vạt nướu bao phủ. Từ đó, tạo điều kiện cho thức ăn, vi khuẩn và mảng bám tích tụ, gây viêm nhiễm và sưng tấy nướu.

Lợi trùm răng khôn (lợi trùm răng số 8) xảy ra khi răng khôn chỉ mọc lên một phần, phần còn lại bị che phủ bởi nướu. Lớp nướu này có thể giãn ra, bao quanh răng, làm thức ăn dễ mắc kẹt và gây khó khăn trong việc vệ sinh. Mảng bám, vi khuẩn tích tụ tạo môi trường thuận lợi cho axit ăn mòn men răng, khiến chân răng yếu dần.

Các triệu chứng phổ biến của bệnh bao gồm ngứa, sưng nướu, hôi miệng,…Nếu không điều trị kịp thời, tình trạng viêm có thể trở nên nghiêm trọng, dẫn đến sốt cao, sưng một bên mặt, nhiễm trùng lan rộng, ảnh hưởng đến cơ hàm dưới, thậm chí có nguy cơ đe dọa tính mạng.

▷ Bạn có thể tham khảo thêm: Viêm lợi trùm răng khôn có tự hết không? Cách điều trị

Lợi trùm răng khôn là tình trạng xuất hiện nhiều và phổ biến nhất

Biến chứng viêm lợi trùm

Nếu viêm lợi trùm không được điều trị kịp thời ngay từ giai đoạn đầu, có thể gây ra các biến chứng sau:

• Viêm lợi trùm có mũ: Đây là một biến chứng nghiêm trọng. Khi đó, nướu có thể chảy mủ với mùi hôi khó chịu, gây nhiều trở ngại trong quá trình điều trị.
• Nhiễm trùng nướu: Nướu có thể bị tổn thương lâu dài, khó phục hồi hoàn toàn, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây nhiễm trùng. Tình trạng này làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và đột quỵ sau này.
• Ảnh hướng đến răng bên cạnh: Vi khuẩn từ vùng viêm có thể dễ dàng lan sang các răng bên cạnh, làm suy yếu chân răng. Hậu quả là răng dễ bị lung lay và thậm chí dẫn đến mất răng.
• Ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, sinh hoạt: Người mắc viêm lợi trùm thường xuyên đối mặt với những cơn đau dai dẳng, gây cảm giác mệt mỏi và khó chịu. Bên cạnh đó, việc ăn uống và giao tiếp hàng ngày có thể gặp nhiều trở ngại, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

Lợi trùm răng khôn nếu không được điều trị có thể xuất hiện mủ, nhiễm trùng nướu và lây sang các răng lân cận

Chẩn đoán viêm lợi trùm

Bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp chẩn đoán phù hợp tùy theo mức độ viêm lợi trùm của từng bệnh nhân.

Thăm khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra tình trạng nướu và đánh giá mức độ tổn thương. Đồng thời, trong quá trình thăm khám bác sĩ cũng sẽ đặt các câu hỏi liên quan như tần suất chảy máu nướu, có khó khăn khi ăn uống hay không,…

Chẩn đoán hình ảnh

Sau khi thăm khám lâm sàng, bác sĩ có thể chỉ định chụp X-quang để xác định vị trí răng bị ảnh hưởng, đánh giá nguyên nhân gây viêm lợi trùm và mức độ tổn thương.  Qua kết quả chẩn đoán bác sĩ sẽ đưa ra cho bệnh nhân phương án điều trị phù hợp nhằm kiểm soát tình trạng viêm nhiễm một cách hiệu quả và triệt để.

Lợi trùm sẽ được bác sĩ chuẩn đoán thông qua kết quả lâm sàng và chuẩn đoán hình ảnh

03 Cách trị viêm lợi trùm tại nha khoa 

Bên cạnh việc sử dụng dung dịch sát khuẩn như nước muối sinh lý, chlorhexidine hoặc hydrogen peroxide để làm sạch và loại bỏ mảng bám quanh nướu đối với trường hợp viêm lợi trùm nhẹ, thì còn có một số phương pháp y khoa phổ biến được áp dụng trong điều trị bệnh lý này.

Uống thuốc giảm đau/kháng sinh

Bác sĩ thường sử dụng thuốc gây tê cục bộ hoặc kê đơn thuốc giảm đau dạng bôi và uống, bao gồm các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID) để giúp kiểm soát cơn đau.

Trường hợp có dấu hiệu nhiễm trùng, để ngăn chặn vi khuẩn phát triển và lây lan sang các vùng khác trong khoang miệng, bệnh nhân có thể được chỉ định dùng thuốc kháng sinh.

Cắt lợi trùm

Sau khi thăm khám và đánh giá mức độ viêm lợi trùm, bác sĩ sẽ chỉ định chụp X-quang để xác định vị trí răng và mức độ viêm trước khi tiến hành cắt lợi trùm. Đây là phương pháp giúp giải quyết tình trạng viêm hiệu quả, tuy nhiên vẫn tiềm ẩn nguy cơ tái phát.

Các bước thực hiện như sau:

• Bước 1: Tiến hành gây tê vùng nướu để giảm đau trong quá trình điều trị.
• Bước 2: Loại bỏ phần nướu che phủ răng khôn, tạo điều kiện cho răng tiếp tục mọc đúng hướng.
• Bước 3: Làm sạch vùng điều trị, khâu nướu (nếu cần) và cầm máu để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn xâm nhập.

Nhổ răng khôn

Nhổ răng khôn là phương pháp điều trị viêm lợi trùm triệt để, giúp ngăn ngừa nguy cơ tái phát và các biến chứng liên quan. Việc loại bỏ răng khôn sẽ hạn chế tình trạng nhiễm trùng lặp lại, đồng thời bảo vệ sức khỏe răng miệng lâu dài.

Tùy vào nguyên nhân và mức độ mà bác sĩ có thể chỉ định cắt lợi trùm, nhổ răng khôn và sử dụng thuốc kháng viêm

04 Cách chữa viêm lợi trùm tại nhà

Nếu bạn chưa thể đến nha khoa thăm khám, những phương pháp điều trị viêm lợi trùm tại nhà dưới đây có thể giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ cải thiện tình trạng này.

Dùng mật ong

Mật ong là một nguyên liệu tự nhiên có khả năng kháng khuẩn, khử trùng và hỗ trợ giảm sưng viêm hiệu quả.

Cách thực hiện: Sau khi vệ sinh răng miệng sạch sẽ, thoa một lượng nhỏ mật ong lên vùng nướu bị viêm và massage nhẹ nhàng. Đợi khoảng 2 phút, sau đó súc miệng lại bằng nước ấm.

Dùng nước cốt chanh 

Ít ai biết rằng nước cốt chanh có chứa thành phần kháng viêm tự nhiên, giúp hỗ trợ điều trị viêm lợi hiệu quả. Ngoài ra, chanh còn giàu vitamin C, giúp tăng cường sức đề kháng cho nướu và ngăn ngừa các bệnh viêm nhiễm.

Cách sử dụng: Vắt nước cốt chanh vào cốc, thêm một chút muối rồi khuấy đều. Dùng hỗn hợp này thoa nhẹ lên vùng nướu bị viêm, giữ trong vài phút, sau đó súc miệng lại bằng nước sạch.

Dùng tỏi tươi

Tỏi tươi chứa hợp chất Allicin – một kháng sinh tự nhiên có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hiệu quả. Nhờ đặc tính này, tỏi được nhiều người áp dụng để hỗ trợ điều trị viêm lợi trùm ngay tại nhà.

Cách sử dụng: Bóc vỏ và rửa sạch tỏi, sau đó xay nhuyễn cùng một ít muối. Dùng hỗn hợp này thoa trực tiếp lên vùng nướu bị sưng trong khoảng 2-5 phút, rồi súc miệng lại bằng nước sạch để loại bỏ cặn tỏi.

Dùng dầu đinh hương

Đinh hương chứa tinh dầu kháng khuẩn tự nhiên, có tác dụng giảm đau, kháng viêm và hỗ trợ kiểm soát tình trạng chảy máu chân răng do bệnh gây ra.

Cách sử dụng: Thoa một lượng nhỏ dầu đinh hương trực tiếp lên vùng lợi bị viêm khoảng 2-3 lần mỗi ngày. Ban đầu bạn có thể thấy nóng rát nhẹ nhưng sau đó sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.

Hướng dẫn các cách chữa lợi trùm tại nhà theo dân gian

Biện pháp phòng ngừa viêm lợi trùm

Để ngăn ngừa viêm, bên cạnh việc tuân thủ chỉ dẫn của nha sĩ, bạn cần duy trì thực hiện các thói quen sau:

• Chải răng đều đặn 2 lần/ngày để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
• Dùng chỉ nha khoa để vệ sinh kẽ răng ít nhất 1 lần/ngày.
• Dùng nước súc miệng kháng khuẩn 2 lần/ngày để bảo vệ nướu.
• Thăm khám nha khoa định kỳ ít nhất 6 tháng/lần để kiểm tra và làm sạch răng miệng.

Đảm bảo vệ sinh răng miệng, bỏ thuốc lá và thăm khám nha khoa định kỳ giúp đảm bảo sức khỏe răng miệng, hạn chế viêm

Hy vọng qua những thông tin mà bài viết trên của Nha Khoa Kim chia sẻ đã giúp bạn đã hiểu rõ hơn về tình trạng viêm lợi trùm. Khi có dấu hiệu bị lợi trùm, bạn nên đến nha khoa thăm khám để các bác sĩ xử lý dứt điểm tình trạng này, ngăn ngừa bệnh tiến triển nặng và gây ra những biến chứng nguy hiểm. Viêm lợi trùm nếu được phát hiện và điều trị càng sớm, khả năng hồi phục càng cao.