Hiện tượng rát lưỡi là bệnh gì? Nguyên nhân và cách trị

Rát lưỡi là một vấn đề phổ biến trong lĩnh vực sức khỏe miệng mà nhiều người gặp phải. Hiện tượng có thể gây ra không chỉ sự khó chịu mà còn ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng cuộc sống hàng ngày. Cùng Nha khoa Kim khám phá sâu hơn về hiện tượng rát lưỡi là bệnh gì, các nguyên nhân cũng như phương pháp điều trị nhé! 

Hiện tượng rát lưỡi là bệnh gì?

Rát lưỡi là hiện tượng cảm giác nóng rát hoặc bỏng trên lưỡi mà không có sự kích thích hoặc tổn thương nào có thể được phát hiện. Không chỉ giới hạn ở lưỡi, hiện tượng này cũng có thể ảnh hưởng đến các phần khác trong miệng như nướu, môi và vòm miệng.

Triệu chứng nhận biết bệnh rát lưỡi

Rát lưỡi có rất nhiều triệu chứng và dấu hiệu nhận biết, một trong số đó có thể kể đến như:

• Cảm giác đau trên lưỡi bỗng nhiên xuất hiện và lan rộng ra, càng ngày càng trở nên nghiêm trọng.
• Ban đầu, cơn đau chỉ tập trung ở lưỡi. Sau đó, nó có thể lan rộng tới môi, nướu, má, và các vùng xung quanh.
• Cảm giác ngứa miệng, châm chích hoặc tê khoang miệng.
• Cảm thấy khát nước, khô khô hoặc đắng miệng.
• Mất vị giác tạm thời, gặp khó khăn trong việc thưởng thức thức ăn. Đôi khi, nó có thể gây sụt cân nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng rát lưỡi trở nên nặng hơn sau khi người bệnh thức dậy. Một số trường hợp, bệnh kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Trong khi đó, một số trường hợp triệu chứng biến mất sau vài ngày. Sau đó, nó có thể tái phát và lặp lại nhiều lần. Do đó, bạn cần xác định nguyên nhân gây ra rát lưỡi và điều trị một cách toàn diện.

Nguyên nhân rát lưỡi

Hội chứng bỏng rát miệng

Hội chứng bỏng rát miệng  (Burning Mouth Syndrome – BMS) là một tình trạng mãn tính hoặc tái phát nhiều lần. Khi đó, vùng miệng liên tục trải qua cảm giác bỏng rát mà không rõ nguyên nhân cụ thể. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến lưỡi, nướu, môi, vòm miệng và toàn bộ khoang miệng mà bạn không thể định rõ nguyên nhân cụ thể.

Bên cạnh cảm giác bỏng rát trên lưỡi, BMS có thể kèm theo một số triệu chứng khác. Chẳng hạn như: khô miệng, vị giác thay đổi, nhạy cảm hơn với thức ăn chua cay hay có cảm giác tê hoặc ngứa trong miệng.

Thiếu hụt vitamin B

Thiếu hụt các loại vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B12 (cobalamin), có thể gây ra tình trạng rát lưỡi. Các vitamin nhóm B đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự khỏe mạnh của các dây thần kinh và mô trong miệng.

Khi cơ thể thiếu hụt các loại vitamin này, có thể xảy ra tổn thương và viêm dây thần kinh, gây ra cảm giác nóng rát hoặc ngứa trong miệng.

Ngoài ra, việc thiếu hụt các vitamin nhóm B cũng có thể đi kèm với một số triệu chứng khác như khô miệng, tổn thương da, vấn đề về mắt, cảm giác mệt mỏi, yếu cơ, và thiếu máu.

Nhiễm nấm miệng

Nhiễm nấm miệng (còn gọi là nhiễm Candida) hoặc bị nấm lưỡi cũng là một nguyên nhân có thể gây ra tình trạng rát lưỡi. Đây là khi nấm Candida Albicans phát triển quá mức trên niêm mạc miệng của bạn. Bệnh này dẫn đến sự xuất hiện các tổn thương màu trắng kem, thường xuất hiện trên lưỡi hoặc các vùng trong má.

Triệu chứng của nhiễm nấm miệng Candida có thể bao gồm: tổn thương màu trắng trên lưỡi, vùng trong má bị nứt và đỏ, mất vị giác. Và đôi khi, bệnh có thể gây ra hiện tượng chảy máu nhẹ khi tổn thương bị cọ xát.

Tiêu thụ thực phẩm cay, nóng, nhiều axit 

Việc tiêu thụ thực phẩm cay, nóng, và chứa nhiều axit có thể dẫn đến tình trạng bỏng rát và khó chịu trong miệng và lưỡi. Cảm giác nóng từ thực phẩm cay có thể gây kích ứng và bỏng rát trên lưỡi hoặc các mô nhạy cảm trong miệng. Ngoài ra, axit có trong một số thực phẩm như trái cây có họ cam chanh và thực phẩm lên men có thể gây kích ứng và viêm tác động lên các mô trong miệng.

Khi khô miệng xảy ra, khả năng sản xuất nước bọt giảm đi. Nước bọt có vai trò quan trọng trong việc duy trì độ ẩm và bảo vệ miệng và lưỡi. Nếu không đủ, vùng họng và miệng có thể trở nên khô, dễ kích ứng và bị bỏng rát hơn.

Dấu hiệu cần gặp bác sĩ

Đôi khi, cảm giác đau rát trên lưỡi có thể trở nên vô cùng khó chịu. Thậm chí, các biện pháp chăm sóc tại nhà không đủ để giảm đau. Nếu bạn gặp phải các dấu hiệu sau đây, hãy cân nhắc tìm đến bác sĩ:

• Xuất hiện vết loét hoặc mảng trắng trong khoang miệng.
• Cảm thấy sốt cao.
• Vết bỏng hoặc loét kéo dài trong thời gian dài.
• Gặp khó khăn trong việc nuốt.
• Cảm thấy sốt cao khi bị rát lưỡi.

Việc chẩn đoán tình trạng rát lưỡi không dựa trên bất kỳ xét nghiệm cụ thể nào. Thay vào đó, bác sĩ sẽ nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân thông qua:

• Kiểm tra tiền sử bệnh và thuốc bạn đã sử dụng.
• Thăm khám toàn diện vùng miệng của bạn.
• Đặt câu hỏi để mô tả các triệu chứng, thói quen ăn uống và chăm sóc răng miệng của bạn, và nhiều yếu tố khác.

Bên cạnh đó, bác sĩ cũng có thể tiến hành các xét nghiệm sức khỏe tổng quát như:

• Xét nghiệm máu để kiểm tra công thức máu, chỉ số viêm (CRP),…
• Xét nghiệm dị ứng để kiểm tra phản ứng của cơ thể với các chất gây dị ứng thông thường. Ví dụ như bụi nhà, nấm, lông chó mèo, tôm, cua,…
• Xét nghiệm về tình trạng trào ngược dạ dày (GERD) bằng cách sử dụng các phương pháp như xét nghiệm nội soi dạ dày, mô bệnh học,…

Kết luận

Trong việc điều trị và ngăn chặn hiện tượng rát lưỡi, sự hiểu biết về bệnh và những cách tiếp cận hợp lý là vô cùng quan trọng. Đừng bỏ qua những dấu hiệu bất thường mà cơ thể bạn đang biểu hiện. Tốt nhất, bạn hãy tìm đến sự tư vấn chuyên nghiệp từ bác sĩ.