U răng là bệnh gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

U răng là một khối u phát triển bất thường tại răng và xương hàm. Nó có thể âm thầm dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện sớm. Từ sưng nề, đau nhức đến thay đổi cấu trúc răng, ảnh hưởng chức năng nhai và thẩm mỹ. Hãy cùng Nha khoa Kim tìm hiểu u răng là gì, dấu hiệu nhận biết và cách điều trị hiệu quả.

U răng là gì?

U răng (odontoma) là một dạng khối u lành tính liên quan đến sự phát triển của các tế bào mô răng, có thể xảy ra tạm thời hoặc kéo dài. Khối u được hình thành từ cả biểu mô và ngoại trung mô răng, có thể xuất hiện hoặc không xuất hiện các mô răng đã khoáng hóa.

U răng được chia làm hai loại chính:

• U răng đa hợp: Xuất hiện khi 3 mô răng riêng biệt (men răng, ngà răng và xương răng). Chúng không có ranh giới xác định mô riêng biệt giữa các răng nhỏ và thường thấy ở hàm trên.
• U răng phức hợp: Xuất hiện ở một khu vực bị cản quang với mật độ khác nhau và thường nằm phía sau hàm trên hoặc hàm dưới.

▷ Tìm hiểu thêm: U xương hàm răng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị

U răng là khối u lành tính hình thành từ sự phát triển bất thường của tế bào mô răng

Các loại u răng 

Dưới đây là 3 loại u nang răng phổ biến và đặc trưng của từng loại:

• U nang chân răng (radicular cyst): Hình thành do viêm kéo dài quanh chóp răng. Thường liên quan đến răng đã chết tủy hoặc nhiễm trùng nặng. Đây là loại u nang chân răng gặp nhiều nhất và thường được phát hiện qua X-quang khi kiểm tra các răng sâu hoặc viêm tủy.
• U nang thân răng (dentigerous cyst): Xuất hiện xung quanh thân răng chưa mọc. Đặc biệt là răng khôn hoặc răng nanh mọc ngầm. Loại này thường được phát hiện khi chụp phim kiểm tra răng.
• U nang men dạng nang (odontogenic keratocyst): Là dạng u lành tính nhưng có khả năng phát triển nhanh và dễ tái phát. U men răng có thể lan rộng, xâm lấn và làm mỏng xương hàm. Do đó cần phẫu thuật cắt bỏ triệt để nhằm phòng ngừa biến chứng.

U răng thường được chia làm 3 loại

Dấu hiệu nhận biết u răng

U răng có thể biểu hiện qua nhiều triệu chứng khác nhau. Tùy thuộc vào kích thước, vị trí và mức độ ảnh hưởng. Các dấu hiệu thường gặp như:

• Sưng nề: Xuất hiện phình to hoặc sưng tấy ở vùng xương hàm hoặc nướu. Sưng có thể không gây đau nhưng khiến khu vực bị ảnh hưởng cảm thấy căng cứng hoặc khó chịu.
• Đau hoặc khó chịu: Khi u phát triển và tạo áp lực lên các cấu trúc xung quanh. Người bệnh có thể cảm thấy đau hoặc nhức tại vùng hàm, nướu hoặc răng.
• Lung lay hoặc mất răng: Khối u có thể làm răng di chuyển, lung lay. Thậm chí dẫn đến mất răng nếu không được điều trị kịp thời.
• Biến dạng hàm hoặc mặt: Khối u lớn có thể làm thay đổi hình dạng bình thường của hàm hoặc khuôn mặt, gây mất cân đối thẩm mỹ.
• Khó nhai hoặc nuốt: Sự hiện diện của u trong miệng có thể cản trở chức năng nhai và nuốt.
• Đau lan đến tai hoặc họng: Một số trường hợp cơn đau có thể lan tỏa từ hàm đến tai hoặc họng do áp lực từ khối u.
• Tiết dịch hoặc mủ: Nếu khối u kèm theo nhiễm trùng, vùng xung quanh có thể xuất hiện dịch hoặc mủ.
• Tê hoặc mất cảm giác: Khi u chèn ép dây thần kinh, người bệnh có thể cảm thấy tê hoặc giảm cảm giác ở khu vực lân cận.

▷ Đọc thêm về: Nổi cục cứng ở lợi: Tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp điều trị

Sưng nề là dấu hiệu thường gặp khi bị u răng 

Nguyên nhân mắc u răng

Nguyên nhân chính xác mắc u răng vẫn chưa được xác định rõ nhưng các nghiên cứu cho thấy một số yếu tố dưới đây có thể góp phần vào sự hình thành và phát triển của khối u:

• Di truyền: Nếu trong gia đình có người từng mắc u răng, nguy cơ xuất hiện u ở các thành viên khác có thể cao hơn.
• Rối loạn phát triển: U răng có thể được hình thành do sự bất thường trong quá trình phát triển của các tế bào tạo răng. Từ giai đoạn phôi thai hoặc trong quá trình mọc răng.
• Nhiễm trùng: Mặc dù ít gặp nhưng nhiễm trùng mãn tính hoặc viêm nhiễm kéo dài trong khoan miệng có thể kích thích sự hình thành khối u.
• Chấn thương: Tổn thương cơ học hoặc va đập vào răng và mô xung quanh có thể là yếu tố thúc đẩy quá trình phát triển.
• Rối loạn nội tiết: Thay đổi hormone cơ thể có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của khối u.
• Rối loạn gen và tế bào: Các đột biến gen hoặc bất thường trong hoạt động của tế bào cũng được xem là yếu tố quan trọng trong hình thành và phát triển của một số loại u xương răng.

Một số khối u có thể xuất hiện do yếu tố di truyền

Các đối tượng có nguy cơ mắc u răng

Dưới đây là các đối tượng có nguy cơ cao hơn trong việc hình thành u răng:

• Trẻ em và thanh thiếu niên: Một số loại odontoma thường xuất hiện ở nhóm tuổi này do quá trình phát triển và mọc răng vẫn đang diễn ra.
• Người thân có tiền sử mắc u răng: Nếu có người thân từng mắc bệnh, nguy cơ mắc bệnh có thể tăng do yếu tố di truyền.
• Người có rối loạn phát triển răng: Những người có cấu trúc răng bất thường hoặc rối loạn trong quá trình phát triển răng thường dễ gặp các loại u răng hơn.
• Người từng bị chấn thương răng miệng: Các tổn thương cơ học ở răng hoặc mô mềm quanh răng có thể kích thích sự hình thành u.
• Người mắc các bệnh lý răng miệng mãn tính: Viêm lợi, viêm nha chu và các vấn đề răng miệng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ hình thành u.
• Tiếp xúc với môi trường nguy hại: Tác nhân môi trường độc hại hoặc chất có khả năng gây ung thư có thể góp phần thúc đẩy sự phát triển u răng.
• Người rối loạn nội tiết: Các thay đổi hormone và rối loạn nội tiết trong cơ thể có thể ảnh hưởng đến quá trình hình thành và phát triển u răng.

Người rối loạn phái triển hoặc cấu trúc răng bất thường thường có nguy cơ mắc u răng

Phương pháp điều trị u răng

Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả cho u răng hiện nay. Kỹ thuật phẫu thuật cụ thể sẽ tùy thuộc vào loại u nang, kích thước, vị trí và mức độ ảnh hưởng đến răng cũng như xương hàm xung quanh. Quá trình điều trị u răng thường bao gồm các bước sau:

• Phẫu thuật loại bỏ u nang: Bác sĩ sẽ mở nướu và xương hàm để tiếp cận khối u. Sau đó sẽ cắt bỏ toàn bộ mô nang. Với các u nang lớn hoặc xâm lấn sâu vào xương, phẫu thuật có thể kết hợp với các thủ thuật tái tạo hoặc phục hồi cấu trúc hàm.
• Xử lý nguyên nhân gốc rễ: U nang xuất phát từ răng chết tủy hoặc nhiễm trùng kéo dài. Bác sĩ có thể thực hiện điều trị nội nha (lấy tủy) hoặc nhổ răng liên quan. Nhằm loại bỏ nguồn nhiễm trùng và giảm nguy cơ tái phát.
• Sử dụng thuốc hỗ trợ: Sau mổ, có thể được kê kháng sinh, thuốc giảm đau hoặc thuốc chống viêm. Nhằm phòng ngừa nhiễm trùng, giảm đau và thúc đẩy quá trình lành thương diễn ra thuận lợi.

Phẫu thuật là phương pháp điều trị hiệu quả cho u nang răng

Biện pháp phòng ngừa u răng

Chăm sóc và duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ tái phát. Do có nhiều nguyên nhân khác nhau, phòng ngừa hoàn toàn là khó khăn nhưng các biện pháp sau sẽ giúp phát hiện sớm và bảo vệ sức khỏe răng miệng:

• Khám răng định kỳ: Thực hiện kiểm tra răng miệng mỗi 6 tháng một lần. Nhằm kịp thời phát hiện các dấu hiệu bất thường.
• Chế độ ăn uống hợp lý: Hạn chế đồ ngọt và thực phẩm nhiều đường. Giảm nguy cơ sâu răng và viêm nhiễm.
• Vệ sinh răng miệng đúng cách: Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày. Kết hợp sử dụng chỉ nha khoa sau mỗi bữa ăn, tránh dùng tăm gỗ gây tổn thương nướu.
• Sử dụng nước súc miệng: Dùng ngay sau khi ăn để loại bỏ mảng bám và vi khuẩn.
• Chọn kem đánh răng phù hợp: Ưu tiên các loại kem có chứa Fluoride. Giúp củng cố men răng và phòng ngừa sâu răng.

Khám định kỳ mỗi 6 tháng giúp phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường

Một số câu hỏi thường gặp về bệnh u răng

Bạn còn băn khoăn về u răng, dưới đây là những câu hỏi thường gặp giúp bạn hiểu rõ hơn.

U răng có nguy hiểm không? 

U răng là một dạng khối u lành tính. Tuy nhiên, nếu không phát hiện sớm có thể gây sưng, lệch răng, đau nhức hoặc biến dạng hàm.

Có cách nào tự phát hiện u răng không? 

U thường phát triển âm thầm, khó tự nhận biết. Do vậy, khám nha khoa định kỳ và chụp X‑quang là cách phát hiện hiệu quả nhất.

Bệnh u răng có thể điều trị dứt điểm không?

Hầu hết u được điều trị triệt để bằng phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn. Ngoài ra kết hợp theo dõi định kỳ để ngăn việc tái phát.

U răng có thể phát triển âm thầm nhưng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến răng, xương hàm và thẩm mỹ nếu không được điều trị kịp thời. Đến Nha khoa Kim để thăm khám định kỳ và nhận tư vấn điều trị phù hợp, giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng và duy trì nụ cười tự tin.